Το Μακεδονικό: Τσίπρας και Κοτζιάς περηφανεύονται ότι υπηρετούν καλύτερα τον ελληνικό καπιταλισμό! / του Λέανδρου Μπόλαρη

του Λέανδρου Μπόλαρη

Τα μεγάλα λόγια και οι συγκινητικές φράσεις περίσσεψαν στους Ψαράδες της Μεγάλης Πρέσπας την Κυριακή. Ο Κοτζιάς και ο Ντιμιτρόφ, υπέγραψαν την περίφημη Συμφωνία με τους Τσίπρα και Ζάεφ να στέκονται από πάνω τους.

Απέναντι στα εθνικιστικά ουρλιαχτά της ΝΔ και του ακροδεξιού συρφετού, η κυβέρνηση παρουσιάζει την Συμφωνία σαν κίνηση «που ανοίγει δρόμους για την ειρηνική επίλυση διαφορών και τη δημιουργική συνύπαρξη των λαών» όπως είπε ο Τσίπρας στο διάγγελμά του την Τρίτη και επανέλαβε με διαφορετικά λόγια την Κυριακή.

Όμως, πέρα από αυτά τα ωραία λόγια, όταν η συζήτηση φτάνει κάπως στην ουσία, το επιχείρημα της κυβέρνησης είναι διαφορετικό: η συμφωνία που πετύχαμε πατάει πάνω στην «εθνική γραμμή» των 25 τελευταίων χρόνων, τα καταφέραμε καλύτερα από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και αναγκάσαμε την άλλη πλευρά να κάνει υποχωρήσεις που ΝΔ και ΠΑΣΟΚ δεν είχαν εξασφαλίσει.

Ο Κοτζιάς το είπε ξεκάθαρα στη Βουλή, το Σάββατο 16 Ιούνη, στη συζήτηση για την πρόταση μομφής που κατέθεσε η ΝΔ: «Δηλαδή προσέξτε, λέτε εμείς ότι παραδινόμαστε. Ουσιαστικά αυτοί κάνουν δημοψήφισμα και αλλαγή Συντάγματος για να τους δώσουμε μετά το ΟΚ».

Επανέλαβε στην συνέχεια: «Επίσης δεν μας λένε, τετελεσμένα δεν θα έχουν από αυτή τη συμφωνία οι γείτονές μας; Δηλαδή είναι μικρό πράγμα να αλλάζει η χώρα αυτή, το όνομά της; Είναι μικρό πράγμα να αλλάζει το Σύνταγμά της και μετά εμείς να πούμε αν θα επικυρώσουμε; Θα κάνουν τις δύο μέγιστες πράξεις για την ταυτότητά τους και μετά εμείς θα επικυρώσουμε. Και λέει η αντιπολίτευση ‘αν επικυρώσουμε μετά, έχετε δημιουργήσει τετελεσμένα’».

Πανηγυρίζει ο Κοτζιάς γιατί ενώ το 2008 η κυβέρνηση του Καραμανλή ζητούσε «σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό έναντι όλων (erga omnes)» μόνο για τις διακρατικές σχέσεις, τώρα η κυβέρνηση Ζάεφ τον αποδέχεται και για το εσωτερικό της Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Σύμφωνα με τα άρθρα της Συμφωνίας, η γειτονική Δημοκρατία θα πρέπει ν’ αλλάξει ονομασία, να αλλάξει για μια ακόμα φορά το Σύνταγμά της, να αλλάξει όλα τα δημόσια έγγραφά της, τα διαβατήρια των πολιτών της που είναι μετανάστες (με τη μεγαλόψυχη παραχώρηση ότι αυτό μπορεί να διαρκέσει και πέντε χρόνια), να αλλάξει ονομασίες δρόμων, μέχρι και την ονομασία «του Θεάτρου των Σκοπίων» όπως ομολογεί στα «ψιλά» η Καθημερινή της Κυριακής, ακόμα και τις πινακίδες των αυτοκινήτων.

Αυτό δεν είναι «δημιουργική συνύπαρξη», είναι δορυφοροποίηση. Δεν είναι πλήγμα στον εθνικισμό, είναι η επιβράβευση της εθνικιστικής εκστρατείας της «δικιάς μας» άρχουσας τάξης που με τις πλάτες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ διεκδικούσε το ρόλο του «νονού» της γειτονικής χώρας και του αρχιτραμπούκου των Βαλκανίων.

Δυτικά Βαλκάνια

Ο Τσίπρας στο διάγγελμά του το είπε κομψά: «Με τη Συμφωνία αυτή η πατρίδα μας εδραιώνεται ως ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια και ως πραγματικός πυλώνας σταθερότητας σε μια βαθειά πληγωμένη περιοχή». Πράγματι, η φιλοδοξία του ελληνικού καπιταλισμού ήταν από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 να γίνει «ηγέτιδα δύναμη» στα Βαλκάνια. Αλλά μόνο «πυλώνας σταθερότητας» δεν γίνεται.

Έριξε λάδι στη φωτιά του εθνικιστικού μίσους, επέβαλε εμπάργκο το 1994-95, και στη συνέχεια λεηλάτησε, μέσω των ιδιωτικοποιήσεων και των εξαγορών, ό,τι μπορούσε να λεηλατηθεί, από τράπεζες μέχρι ορυχεία και σούπερ-μάρκετ. Οι κλυδωνισμοί της κρίσης, δεν έχουν κάνει το ελληνικό κεφάλαιο και το κράτος του πιο δειλό, αλλά πιο επιθετικό και αρπακτικό. Οι ελληνικές εταιρείες έχουν διατηρήσει «ισχυρές θέσεις» σε ολόκληρα τα Βαλκάνια και στη νευραλγική περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Το 2001, οι ελληνικές Άμεσες Ξένες Επενδύσεις στις χώρες των Βαλκανίων ανέρχονταν σε περίπου 1689 εκατομμύρια ευρώ. Το 2016 ανήλθαν σε περίπου 5327 εκατομμύρια ευρώ.

Το «διαβατήριο» που δίνει η ελληνική άρχουσα τάξη στη Δημοκρατία της Μακεδονίας για την είσοδο στο ΝΑΤΟ και στη συνέχεια στην ΕΕ, είναι διεκδίκηση μεγαλύτερου ρόλου στην περιοχή, και οικονομικά και πολιτικά. Η άρχουσα τάξη «μας» θέλει τα Δυτικά Βαλκάνια στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ για να εξασφαλίσει ένα γήπεδο που θα ισχύουν οι «σωστοί κανόνες» για τα συμφέροντά της. Για να κάνει επικερδή «ντηλ» και λαμογιές, να επενδύει σε όλη την περιοχή με μισθούς πείνας και φορολογικούς παραδείσους.

Η «συνδεσιμότητα» των Δυτ. Βαλκανίων στην ενέργεια, τις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες είναι στη καρδιά της στρατηγικής διεύρυνσης της ΕΕ. Κι ο ελληνικός καπιταλισμός τρίβει τα χέρια του με ευχαρίστηση από τις προοπτικές. «Συνδεσιμότητα» στις οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές; Τόσο το καλύτερο για το λιμάνι του Πειραιά και την «ευεργετική» παρουσία της COSCO και την «συμβολή» των ελλήνων εφοπλιστών.

Στα τέλη του Απρίλη ο Ζάεφ είχε μια επίσημη, αν και όχι τόσο διαφημισμένη, συνάντηση όχι με κάποιον υπουργό, αλλά με τον Παναγιωτάκη, τον πρόεδρο της ΔΕΗ. Μόλις είχε εγκριθεί η συμφωνία εξαγοράς από τη ΔΕΗ της EDS, εταιρείας εμπορίας και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος που εκτός από τη Δημοκρατία της Μακεδονίας δραστηριοποιείται και σε Σερβία, Κόσοβο και Αλβανία.

Είναι λάθος η εκτίμηση ότι η συμφωνία μπορεί μεν να είναι «ετεροβαρής» υπέρ της ελληνικής πλευράς, αλλά τουλάχιστον κλείνει μια εστία έντασης που τροφοδοτούσε εθνικιστικά μίση. Η αλήθεια είναι η αντίθετη. Η επιβολή των αλλαγών που πέτυχε η ελληνική διπλωματία θα τροφοδοτήσει τον εθνικισμό και θα πολλαπλασιάσει τις εστίες έντασης.

Η εικόνα του ελληνικού κράτους να γίνεται και με τη βούλα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ ο «νονός» της γειτονικής Δημοκρατίας, δεν πρόκειται να το κάνει πιο αγαπητό στους εργαζόμενους και τη νεολαία των Βαλκανίων.

Ούτε η συμμετοχή στην προσπάθεια ένταξης των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ θα είναι μια διαδικασία στρωμένη με λουλούδια. Θα σημαίνει και νέες επιθέσεις φτώχειας και λιτότητας στους «από κάτω» αλλά και συμμετοχή στους ευρύτερους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Είναι ολοφάνερο ότι η ένταξη χωρών όπως η Σερβία στο ΝΑΤΟ είναι μια κατευθείαν κίνηση ενάντια στη Ρωσία.

“Ηγετική δύναμη”;

Όταν ο Τσίπρας δηλώνει ότι χάρη στη συμφωνία που έφτιαξε με τον Ζάεφ, η Ελλάδα γίνεται “ηγετική δύναμη” στα Βαλκάνια, αυτό που εννοεί είναι ότι η γειτονική χώρα πρέπει να ακολουθεί πιστά την ελληνική εμπλοκή στις ιμπεριαλιστικές εξορμήσεις του Τραμπ και στις πολεμικές συνεργασίες με το Ισραήλ.

Επίσης, η προοπτική ότι ο ελληνικός καπιταλισμός γίνεται "ηγέτιδα δύναμη" στα Δυτικά (τουλάχιστον) Βαλκάνια, ρίχνει λάδι στη φωτιά του αντιδραστικού ανταγωνισμού ανάμεσα στις άρχουσες τάξεις της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Όπως είπε ο Κοτζιάς στην ομιλία του:

«Αυτή η συμφωνία είναι πατριωτική, διότι μας επιτρέπει να συγκεντρώσουμε τις δυνάμεις της χώρας εκεί που υπάρχει το ουσιαστικό πρόβλημα και κάποια μέρα να κουβεντιάσουμε από ποιους πραγματικά κινδυνεύει η χώρα. Από χώρες που δεν έχουν ούτε Πολεμική Αεροπορία, ή από αυτούς που είναι έτοιμοι να αγοράσουν F-35;»

Αλλά και ο Σταύρος Θεοδωράκης του Ποταμιού, που τρία χρόνια πριν άστραφτε και βροντούσε για το Ναι στο δημοψήφισμα, είπε το ίδιο πράγμα πιο κυνικά ακόμα: «Η Halk-bank, τράπεζα που συνδέεται ποικιλοτρόπως με τον Ερντογάν, χρηματοδοτεί στα Σκόπια ό,τι αποφασίζει η Άγκυρα. Η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος δωρητής οπλικών συστημάτων στα δυτικά Βαλκάνια… Και το δίλημμα που έχουμε μπροστά μας είναι ένα και ξεκάθαρο: Θα παραχωρήσουμε κι άλλο έδαφος στην Τουρκία ή θα ανακόψουμε την προέλασή τους; Η μόνη λύση είναι να φέρουμε τους γείτονές μας πιο κοντά μας, στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ».

Η συμφωνία δίνει περισσότερο "τσαμπουκά" στην άρχουσα τάξη να διεκδικήσει τον έλεγχο των ΑΟΖ, να παίξει ρόλο στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και μοιρασιές στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μ. Ανατολή και όλα αυτά στο όνομα της «ανακοπής της προέλασης της Τουρκίας».

Το κόστος αυτών των επιδιώξεων της άρχουσας τάξης που εξυπηρετεί η κυβέρνηση του Τσίπρα καλείται να το πληρώσει η εργατική τάξη και η νεολαία. Με την κλιμάκωση των εξοπλισμών την ίδια στιγμή που μισθοί, συντάξεις, δικαιώματα τσακίζονται για να εξασφαλίζονται τα "υπερπλεονάσματα" του προϋπολογισμού. Η πολιτική του μνημονίου διαρκείας που θέλει να επιβάλλει στις πλάτες μας είναι το πρόγραμμα της άρχουσας τάξης για όλα τα Βαλκάνια. Και χέρι-χέρι μ’ αυτές τις θυσίες πάνε οι εθνικιστικές εκστρατείες για τον «εξ ανατολών κίνδυνο» που πρέπει να μας «βρει ενωμένους».


Για τους εργαζόμενους και τη νεολαία που αγανακτούν με τα εμφυλιοπολεμικά εθνικιστικά κηρύγματα της ΝΔ και σιχαίνονται τους Μπαρμπαρούσηδες, η εναλλακτική δεν είναι η ευθυγράμμιση με την καπιταλιστική διπλωματία του Τσίπρα. Είναι η πάλη για την ανατροπή των μνημονίων και της πολεμοκαπηλίας που θα γίνει πιο δυνατή με τη διεθνιστική ενότητα με τους εργάτες των Βαλκανίων.

Δημοσιεύτηκε στην Εργατική Αλληλεγγύη, 20/06/2018, No 1329