Αυτή ήταν η τελευταία πολεμική ταξική κραυγή του Παντελή Πουλιόπουλου, όταν απελπισμένος πια, ο επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος ιταλός αξιωματικός, πυροβολούσε ο ίδιος το μεγάλο επαναστάτη. Έχει προηγηθεί ένας φλογερός επαναστατικός λόγος στα ιταλικά, που κυριολεκτικά αφοπλίζει τους στρατιώτες του εκτελεστικού αποσπάσματος. Όταν ο Παντελής Πουλιόπουλος άφηνε την τελευταία του πνοή στο Νεζερό, κοντά στο Δομοκό, το ημερολόγιο έγραφε 6 Ιουνίου του 1943. Μαζί του εκτελούνται και οι τροτσκιστές Γιάννης Ξυπόλυτος, Νώντας Γιαννακός και Γιάννης Μακρής και συνολικά 106 κομμουνιστές.
Έχει προηγηθεί η σύλληψή του από τη δικτατορία του Mεταξά το 1938 και η παράδοσή του στους κατακτητές το 1941. Την παραμονή της παράδοσής του στους κατακτητές η σταλινική ηγεσία του ΚΚΕ παρεμπόδισε και απαγόρευσε την τελευταία στιγμή την οργανωμένη δραπέτευσή του μαζί με άλλους κομμουνιστές κρατούμενους στην Ακροναυπλία, πράξη που άλλωστε έχουν ομολογήσει ανοιχτά οι ίδιοι. Θα ακολουθήσει η μεταγωγή τους στο στρατόπεδο της Κατούνας στην Ακαρνανία, στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου και το στρατόπεδο της Λάρισας, πριν την εκτέλεση στο Νεζερό.
Ο Παντελής Πουλιόπουλος, είναι η σημαντικότερη μορφή του ελληνικού εργατικού επαναστατικού κινήματος, ο επικεφαλής των κομμουνιστών στρατιωτών στον ελληνοτουρκικό πόλεμο στη Μικρά Ασία (1919-1922), ηγετική φυσιογνωμία του μετέπειτα παλαιοπολεμιστικού κινήματος, Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ (1924-1926) σε ηλικία μόλις 24 χρονών, που το έκαμε από ΣΕΚΕ ΚΚΕ, ηγέτης του "ΣΠΑΡΤΑΚΟΥ", της ΟΚΔΕ και της ΕΟΚΔΕ.
Επαναστάτης μαρξιστής με τεράστια θεωρητική κατάρτιση, λάμπει για πρώτη φορά στο επαναστατικό στερέωμα της χώρας με τη συγκλονιστική δουλειά που κάνει μέσα στους φαντάρους στο πολεμικό μέτωπο της Μικράς Ασίας, όπου ελληνικά στρατεύματα συνεχίζουν τον πόλεμο ενάντια τους Τούρκους, μια που το ελληνικό πολιτικό προσωπικό έχει πιστέψει τις υποσχέσεις των Άγγλων ιμπεριαλιστών, και είναι πάντα δέσμιο της Μεγάλης Ιδέας. Όταν καταρρέει το μέτωπο, πολλοί πολεμιστές συζητούν σοβαρά όπως αναφέρει ο Δημήτρης Λιβιεράτος, το ενδεχόμενο να εκστρατεύσουν στην Αθήνα και να δώσουν μάχες ενάντια στους ντόπιους αυτουργούς της σφαγής, σχέδιο που δεν ευοδώνεται. Αυθεντικός συνεχιστής της μεθόδου διεθνιστικής δουλειάς του μπολσεβικισμού μέσα στο στράτευμα στη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου. Μια από τις πλέον επίκαιρες ιστορικές συμβολές του Παντελή Πουλιόπουλου, ειδικά σήμερα που ένα μεγάλο τμήμα της αριστεράς στη χώρα, αναγνωρίζει το «καθήκον» της να πολεμήσει τον όποιο εχθρό, γυρίζοντας την πλάτη στα σύγχρονα διεθνιστικά, αντιπολεμικά επαναστατικά καθήκοντά της για την αποτροπή του πολέμου, που συμπυκνώνονται στην ανάγκη της ανατροπής της αστικής εξουσίας.
Όμως το ίδιο συγκλονιστική είναι και η δράση του με την επιστροφή στην Ελλάδα. Η οργάνωση του κινήματος των Παλιών Πολεμιστών και την οικογενειών τους είναι ένα από τα υποδείγματα επαναστατικής δουλειάς και σύνδεσης της αντιπολεμικής πάλης με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη στο σύνολό της. Οι διεκδικήσεις που θέτουν οι Παλαιοί Πολεμιστές, ιδιαίτερα για τα ζητήματα της πάλης ενάντια στην ανεργία, για τη στέγη, την τροφή και συνολικά για ανθρώπινη ζωή, επιχειρούν να μην περιχαρακώσουν τους Παλιούς Πολεμιστές, αλλά να τους συνδέσουν με τα βάσανα του λαού.
Ο Παντελής Πουλιόπουλος ηγείται του ΚΚΕ από τη θέση του γραμματέα του Κόμματος το 1924, και πρωτοστατεί στη μετατροπή του ΣΕΚΕ σε ΚΚΕ. Η αλλαγή αυτή σημαίνει την πάλη του για τη μετατροπή του Κόμματος, από ένα ανομοιογενές άθροισμα πολιτικών τάσεων, αρκετά επηρεασμένο από τον αντιδιαλεκτικό μηχανιστικό μαρξισμό της Δεύτερης Διεθνούς σε ένα πραγματικό μπολσεβίκικο Κόμμα. Η χρονική στιγμή όμως είναι εξαιρετικά δυσχερής για τις επαναστατικές φωνές μια που στην Κομμουνιστική Διεθνή και την ίδια τη Σοβιετική Ρωσία, έχει αρχίσει η γραφειοκρατική διάβρωση του Μπολσεβίκικου Κόμματος και ο εκφυλισμός τη Οκτωβριανής Επανάστασης.
Η πρώτη εναντίωση του Παντελή Πουλιόπουλου εκδηλώνεται ενάντια στη γραμμή της «πραγματικής» δημοκρατίας που εμφανίζεται στο ΚΚΕ. Αφού από το Σεπτέμβρη του 1926 δεν παρίσταται στις συνεδριάσεις της Κ.Ε. του Κόμματος βρίσκεται σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Η κομματικότητα που θα εκδηλωθεί και αργότερα όταν θα υπερασπίζεται επί 5 ώρες την εγκληματική γραμμή του ΚΚΕ για ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη, επειδή αυτό επέβαλλε η εκφυλισμένη σταλινική Κομιντέρν, δεν αφοπλίζει την κριτική του ετοιμότητα. Είναι συγκλονιστική η επιστολή του τον Οκτώβριο του 1926, όπου βασική του θέση είναι ότι η εσωτερική κατάσταση του Κόμματος, η ποιοτική του στάθμη, το ιδεολογικό του επίπεδο, δεν του επιτρέπει να παίξει τον πρωτοποριακό του ρόλο σαν ηγετικό κόμμα της εργατικής τάξης Πρέπει να εκκαθαριστεί να γίνει ιδεολογικά πιο δυνατό, να διώξει από τις γραμμές του τα στοιχεία που του κάνουν ζημιά, με την άκριτη υποταγή στην ηγεσία της Κομιντέρν. Παραδέχεται ότι δεν είναι δυνατόν πια, έστω και αν είναι στα πιο βασικά πόστα του Κόμματος, να αλλάξει την κατάσταση. Το γράμμα του μαζί με τον Π. Γιατσόπουλο το 1927 αποτελεί τη πρώτη συγκροτημένη εμφάνιση της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα. Στηλιτεύοντας τη βασική γραμμή του Κόμματος γράφουν πως «Η κρίση του Κόμματος ύστερα από το Συνέδριό του (το Γ Τακτικό του 1927) όχι μόνο χειροτέρεψε, μα έχει φτάσει σήμερα σε τόσο τραγικό σημείο, ώστε κάθε λογικός άνθρωπος που βρίσκεται μέσα σε αυτόν τον οργανισμό, με ειλικρινή πρόθεση να αγωνιστεί για τον Κομμουνισμό, αισθάνεται την ακατανίκητη ανάγκη να αντιδράσει επιτέλους με κάποιο τρόπο στην κατάσταση.» Και θέτουν διάφορα ζητήματα για να επανέλθει το Κόμμα με αξιώσεις στην εκπλήρωση του ιστορικού του ρόλου. Μπορεί την ίδια περίοδο ο Παντελής Πουλιόπουλος να ζητά την δημοσιοποίηση των κειμένων του Τρότσκι και συνολικά της Αντιπολίτευσης της ΕΣΣΔ, όμως είναι φανερό πως δεν αντιλαμβάνεται πως είναι τέτοιου βάθους η γραφειοκρατική στροφή στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, που πια η υπόθεση δεν αφορά την καλύτερη διατύπωση επιχειρημάτων ή καλύτερων κειμένων. Έχει συμβεί μια πολύ σοβαρή κεντριστική μετατόπιση και στρέβλωση των κατακτήσεων του Οκτώβρη, που δε μπορεί να επιλυθεί μόνο με μια εσωκομματική εθνική μάχη. Τελικά ο μεγάλος επαναστάτης του Μικρασιατικού Μετώπου, ο ηγέτης του ΚΚΕ πριν 3 μόλις χρόνια, θα γίνει ξαφνικά ο «αντιμπολσεβίκος λικβινταριστής». Διαγράφεται από το ΚΚΕ το 1927 για να αρχίσει την προσπάθεια συγκρότησης ενός αυθεντικού επαναστατικού μαρξιστικού ρεύματος στη χώρα.
Είναι μνημειώδης η συντριβή που επιφέρει στο έργο του «Δημοκρατική ή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην Ελλάδα» ενάντια στην απόφαση της 6ης Ολομέλειας του 1934 όπου δηλώνεται πως ο χαρακτήρας της επανάστασης στην Ελλάδα θα είναι αστικοδημοκραικός. Με την οικονομική ανάλυση που παρουσιάζει, κονιορτοποιεί τα επιχειρήματα που παρουσιάζει το ΚΚΕ, περί απουσίας της εργατικής τάξης στην Ελλάδα και απουσία εθνικής αστικής τάξης με συνείδηση της θέσης της. Από πολιτική άποψη είναι έξοχη η παρομοίωση που κάνει για τον ελληνικό καπιταλισμό, ως ένα γερασμένο μωρό, τέκνο ενός συστήματος που ήδη βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της ύπαρξής του. Για αυτό και είναι απίστευτα βάναυσο απέναντι στο εργατικό κίνημα. Από αδυναμία, από παρακμή, και όχι από ιστορική δυναμική.
Είναι μνημειώδης η διεθνιστική του θέση στο «Εθνικισμός και Αγριανθρωπισμός» το οποίο δημοσιεύεται σε 9 συνέχειες στο Ριζοσπάστη ως απάντηση στο «Εθνισμός και Ανθρωπισμός» του Αλέξανδρου Δελμούζου. Για τον Π.Π. και τους μαρξιστές το έθνος δεν είναι αιώνιο, «είναι μια κατηγορία ιστορική, κι όχι απόλυτη και μεταφυσική». Aν και ως όρος απαντάται ήδη σε προκαπιταλιστικές κοινωνίες, το έθνος κι ο εθνικισμός είναι κατηγορίες της νεωτερικότητας. Συνδέονται με την αστική τάξη (μπουρζουαζία) και τη γένεση του μοντέρνου κράτους-έθνους στη θέση των παλαιών φεουδαρχικών διαιρέσεων. Mόνο ο Διεθνιστικός Aνθρωπισμός, που παλεύει για τη Σοσιαλιστική Kοινωνία, είναι ο πραγματικός ανθρωπισμός. O «εθνισμός» του κ. Δελμούζου είναι μια απόπειρα εξιδανίκευσης του εθνικισμού καλύπτοντας την αληθινή, ωμή του όψη.
Η τελευταία μεγάλη του μάχη θα είναι για την υπεράσπιση της Σοβιετικής Ένωσης στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ενάντια στις απόψεις Στίνα, όπως επίσης και η συζήτηση που ανοίγει, ενώ είναι φυλακισμένος στην Ακροναυπλία για το χαρακτήρα της Σοβιετικής Ένωσης και για την ανάγκη πολιτικής επανάστασης ενάντια στη σταλινική γραφειοκρατία.
Δεν επιχειρούμε παρόλα αυτά να φτιάξουμε το κάδρο της αγιοποίησης του Παντελή Πουλιόπουλου. Δεν κατάφερε να δημιουργήσει ένα ρεύμα με μαζικούς όρους, σε σύνδεση με την εργατική τάξη. Η θεωρητική υπεροπλία του δε μπόρεσε να μετασχηματίσει τις οργανώσεις τις οποίες δημιούργησε από μικρές ομάδες σε μαζικές οργανώσεις. Στοιχείο που ήγειρε και την κριτική από τον ίδιο τον Τρότσκι και που είναι ένα από τα στοιχεία που στάθηκε εμπόδιο στο να αποτελέσει τον προνομιακό συνομιλητή του μεγάλου μπολσεβίκου ηγέτη.
Ο σταλινισμός για την υπεράσπιση της θέσης του δε δίστασε να δυσφημήσει έναν από τους πραγματικούς ηγέτες του επαναστατικού μαρξισμού στην Ελλάδα. Η κοφτερή του κριτική που δεν υποτασσόταν σε αυθεντίες και άκριτη αποδοχή σε εντολές της εκφυλισμένης Κομιντέρν, δε θα μπορούσε να γίνει ανεκτή. Υπερασπιστής ο ίδιος της σωστής εφαρμογής του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού, της πλήρους ελευθερίας στη συζήτηση και της πλήρους ενότητας στη δράση, υπενθύμιζε ενοχλητικά πια στο φάντασμα του μπολσεβικισμού κούτβικο ΚΚΕ, την πραγματική επαναστατική φλόγα του Οκτώβρη. Με αυστηρή επιστημονική πειθαρχία στην παρουσίαση των απόψεών του, με πραγματικό πόνο ψυχής για την κατρακύλα του ΚΚΕ. Αλύγιστος μαχητής ακόμα και στις τελευταίες του στιγμές.
Στον Παντελή Πουλιόπουλο το ΚΚΕ δεν έχει προσφέρει ούτε τη μισή αναγνώριση που έδωσε στον Άρη Βελουχιώτη. Όμως κομμουνιστές επαναστάτες του διαμετρήματος του Παντελή Πουλιόπουλου είναι αναγνωρισμένοι από τους νέους κομμουνιστές, από όποιον διδάσκεται από την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος της χώρας, ακόμα και αν διαφωνεί με τις επιλογές του, από όλους τους πρωτοπόρους εργάτες και νέους ανθρώπους.
Αθάνατος!
Nίκος Πελεκούδας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου