Αλεξ Καλλίνικος : «Η Αριστερά Στην Ευρώπη Πρέπει Να Ξαναχτιστεί»

Συντάκτης : Τάσος Τσακίρογλου

Ο Αλεξ Καλλίνικος θεωρεί ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με την Αριστερά στην Ευρώπη και ότι απαιτείται ανοικοδόμησή της προκειμένου να μπορέσει να αντιμετωπίσει επιτυχώς τον νεοφιλελευ­θερισμό. Για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ τονίζει ότι ο τρόπος που χειρίστηκε τη διαπραγμάτευση με την τρόικα ήταν απογοητευτικός και εκτιμά ότι έχει ξοδέψει όλο της το πολιτικό κεφάλαιο.

• Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στη Βρετανία ενός πιθανού Brexit;

Είναι πραγματικά ένα ανοιχτό ερώτημα. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη συζήτηση πρώτα απ’ όλα για τις οικονομικές επιπτώσεις. Για να είμαι ειλικρινής όμως, πολλά από τα επιχειρήματα και των δύο πλευρών στηρίζονται στον οικονομικό προστατευτισμό, οπότε έχουμε αμφίβολες παραδοχές.

Νομίζω ότι η πιο βασική συνέπεια θα είναι πολιτική. Κατ’ αρχάς [το Brexit] θα αποτελέσει ένα τεράστιο πλήγμα για το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο.

Το πολιτικό αποτέλεσμα είναι καθαρό. Το οικονομικό είναι ακαθόριστο και θα εξαρτηθεί κυρίως από το ποιες πολιτικές δυνάμεις θα είναι οι κυρίαρχες την περίοδο μετά το δημοψήφισμα.

• Σήμερα η Ευρώπη χωρίζεται σε έθνη πιστωτές και έθνη χρεωμένα και αυτή η εικόνα παραπέμπει περισσότερο στη διάλυση παρά στην ενοποίηση της Ε.Ε. Τι σημαίνει αυτό για τους εργαζόμενους της ηπείρου;

Βασικά συνεπάγεται λιτότητα και αυτό είναι προφανές. Λιτότητα για χώρες όπως η Ελλάδα, όπου η κοινωνία έχει φτωχοποιηθεί λόγω των εφαρμοζόμενων πολιτικών από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.

Η άλλη πλευρά της εικόνας είναι το τι συμβαίνει στη Γερμανία, όπου και εκεί η εργατική τάξη συμπιέζεται για μεγάλη χρονική περίοδο, ήδη από τη δεκαετία του 2000, ειδικά με τη μείωση του επιδόματος ανεργίας και την εξώθηση μεγάλων τμημάτων των εργαζομένων στους χαμηλούς μισθούς.

Ετσι, και οι λαοί στις πιστώτριες χώρες δεν είναι και πολύ ευτυχείς. Υποφέρουν και εκεί. Η Φινλανδία είναι επίσης μια χώρα που αρνιόταν τη βοήθεια στην Ελλάδα, αλλά και η δική της οικονομία βουλιάζει τώρα στη μιζέρια.

• Το νέο σας βιβλίο «Η αποκρυπτογράφηση του Κεφαλαίου» (Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο) κυκλοφορεί τώρα και στην Ελλάδα. Δεδομένου ότι βρισκόμαστε στο μέσο μιας από τις χειρότερες κρίσεις μετά τη Μεγάλη Υφεση, πόσο έγκυρη είναι σήμερα η θεωρία του Μαρξ για τις κρίσεις;

Πιστεύω ότι είναι άκρως αξιόπιστη. Το βιβλίο, το οποίο επιχειρεί να ανιχνεύσει την καταγωγή και τη δομή της ανάλυσης του Μαρξ στο «Κεφάλαιο», περιέχει ένα εκτεταμένο κεφάλαιο για τη μαρξική θεωρία των κρίσεων και εντοπίζει τις κύριες πηγές τους στον καπιταλισμό.

Από τη μία την τάση για αύξηση της κερδοφορίας και από την άλλη τις χρηματιστηριακές φούσκες και τον πανικό, ο οποίος επιδεινώνει τις υποβόσκουσες τάσεις.

Είναι ακριβώς αυτό που είδαμε να συμβαίνει στην παγκόσμια οικονομία στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Μια χρηματιστηριακή φούσκα που έπληξε τις μεγαλύτερες οικονομίες και έσκασε αρχικά στις ΗΠΑ και στη συνέχεια στην Ευρώπη, με τις καταστροφικές συνέπειες που βλέπουμε μέχρι σήμερα.

Είναι πιθανό ένα παρόμοιο σενάριο να εκτυλίσσεται τώρα στην Κίνα. Πιστεύω λοιπόν ότι η θεωρία του Μαρξ για τις κρίσεις είναι απολύτως αξιόπιστη.

• Βλέπουμε σήμερα την άνοδο μιας ξενοφοβικής, ρατσιστικής, ακόμα και φασιστικής Δεξιάς σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το επικίνδυνο πολιτικό ρεύμα;

Υπάρχουν δύο πλευρές αυτού του ζητήματος. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πρόκληση με νόμιμους τρόπους, δημιουργώντας συμμαχίες εναντίον των φασιστών, όπως έγινε στην Ελλάδα για να απομονωθεί η Χρυσή Αυγή. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και η δίκη τους πρέπει να ξαναρχίσει και να καταλήξει στην καταδίκη τους.

Από την άλλη, πρέπει να υπάρξει έμπρακτη αλληλεγγύη στους πρόσφυγες. Σ’ αυτό το πεδίο η Ελλάδα είναι ένα συγκινητικό παράδειγμα, αφού, παρότι είναι μια κοινωνία που υποφέρει, έδειξε ένα υψηλό επίπεδο αλληλεγγύης στους πρόσφυγες που εγκλωβίστηκαν στη χώρα εξαιτίας της Ε.Ε. Ετσι, η Ελλάδα είναι παράδειγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Βρετανία είναι ενδιαφέρον ότι βλέπουμε μια πόλωση.

Εχουμε όντως μια ξενοφοβική Δεξιά, η οποία περιλαμβάνει και την κυβέρνηση του Κάμερον. Ενα από τα επιχειρήματα του Κάμερον εναντίον του Brexit είναι πως το να παραμείνουμε στην Ε.Ε. είναι ο καλύτερος τρόπος για να κρατήσουμε μακριά τους πρόσφυγες.

Παράλληλα όμως, η αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες είναι αρκετά υψηλή, κυρίως στην κοινωνία των πολιτών, η οποία προσφέρει υλική βοήθεια και παράλληλα επιδεικνύει πνευματική αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες στο Καλέ. Βλέπουμε λοιπόν μια πόλωση και έναν δημόσιο διάλογο.

• Δεκαέξι μήνες με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα. Ποια είναι η αποτίμηση που κάνετε;

Ηταν η μεγαλύτερη απογοήτευση ο τρόπος που η ελληνική κυβέρνηση χειρίστηκε την αντιπαράθεση με την τρόικα. Και όλα αυτά παρά το φοβερό δημοψήφισμα του περασμένου Ιουλίου για την απόρριψη της λιτότητας, την οποία τώρα την εφαρμόζει.

Μοιάζει με τις συμφωνίες που έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις με την τρόικα, η οποία στη συνέχεια επανέρχεται και ζητά όλο και περισσότερα. Είναι χαρακτηριστική η στάση της κυβέρνησης απέναντι στους διαδηλωτές της περασμένης εβδομάδας στο Σύνταγμα, κάτι που δείχνει πως έχει ξοδέψει όλο της το πολιτικό κεφάλαιο.

• Η απογοήτευση προέρχεται κυρίως από το ότι οι πολίτες δεν βλέπουν κάποια ρεαλιστική εναλλακτική λύση μετά από έξι χρόνια λιτότητας. Εσείς τι βλέπετε;
Αυτό δεν ισχύει μόνο στην Ελλάδα. Είναι ένα γενικότερο πρόβλημα. Η Αριστερά στην Ευρώπη μετά τη δεκαετία του ‘90 εμφανίζεται πολύ αδύναμη απέναντι στις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού. Ο κόσμος επένδυσε πολλά στον ΣΥΡΙΖΑ.

Η Αριστερά πρέπει να ξαναχτιστεί. Και την ίδια στιγμή αναπτύσσεται η αντίσταση στα μέτρα λιτότητας.

Είναι μια δύσκολη και απαιτητική, αλλά αναγκαία διαδικασία. Αυτό όμως ισχύει για όλη την Ευρώπη. Στη Βρετανία η νέα ηγεσία των Εργατικών κάνει καμπάνια για παραμονή στην Ε.Ε. Είναι μια προσπάθεια να υπάρχει μια αριστερή φωνή στη συζήτηση.

ποιος είναι

Γεννημένος το 1950 από πατέρα Ελληνα και μητέρα Βρετανίδα, ο Αλεξ Καλλίνικος είναι σήμερα καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο King’s College του Λονδίνου. Παράλληλα εκδίδει την πολιτική επιθεώρηση «International Socialism», είναι συγγραφέας δεκάδων βιβλίων, ενώ δραστηριοποιείται και πολιτικά όντας μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του βρετανικού Socialist Workers Party (SWP).

Πηγή : efsyn