Λένιν : Ένας Επαναστατικός Οδηγός

της Έλλης Πανταζοπούλου

Η μεγαλύτερη απόδειξη ότι ένας άλλος κόσμος χωρίς εκμετάλλευση είναι εφικτός, είναι η εργατική επανάσταση στη Ρωσία του 1917. Το “πανηγύρι των καταπιεσμένων” όπου η εργατική τάξη όχι μόνο ανέτρεψε τον Τσαρισμό, αλλά κατάφερε να χτίσει στη θέση του μια κοινωνία της απελευθέρωσης όπου κάθε μαγείρισσα μπορεί να κυβερνάει και κάθε απόφαση παίρνεται συλλογικά με γνώμονα την κάλυψη των αναγκών των ανθρώπων και όχι το κυνήγι του κέρδους. 

Σε μια περίοδο σαν τη σημερινή όπου η ύφεση της οικονομίας και η κρίση του συστήματος τσαλαπατάνε με τον πιο βάρβαρο τρόπο τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και οι ανταγωνισμοί ανοίγουν καινούριες (και παλιότερες) εστίες πολέμου, το παράδειγμα των εργατών και των εργατριών της Ρωσίας έχει να προσφέρει πολλά στους αγωνιστές που διεκδικούν να τα πάρουν όλα πίσω. 

Η παμφλέτα “Λένιν, ένας επαναστατικός οδηγός” συνοψίζει τη ζωή και τη δράση του μεγάλου επαναστάτη αλλά και τις κρίσιμες επιλογές που καθόρισαν τη δράση εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ο Βλάντιμιρ Ουλιάνοφ γεννήθηκε το 1870 στη Ρωσία και η εφηβεία του σημαδεύτηκε από την εκτέλεση του αδερφού του μετά από μια αποτυχημένη προσπάθεια δολοφονίας του Τσάρου. Αυτό ήταν που τον οδήγησε να δραστηριοποιηθεί πολιτικά και ξεκίνησε συμμετέχοντας σε ομάδες μελέτης διανοούμενων εργατών. Γρήγορα στράφηκε στον Μαρξ και τη μελέτη της οικονομίας της Ρωσίας.

Από πολύ νωρίς αντιλήφθηκε πως η θέση των επαναστατών ήταν μέσα στους αγώνες της εργατικής τάξης και τα εργοστάσια, καθώς όπως έλεγε: “Κάθε απεργία που γίνεται, φέρνει αναγκαστικά την ιδέα του σοσιαλισμού στα μυαλά των εργατών”. Η ίδια του η εμπειρία όμως τον έκανε να συμπληρώσει λίγο αργότερα πως ο συνδικαλισμός από μόνος του προσπαθεί να βελτιώσει τη θέση των εργατών μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού, και όχι να τους οργανώσει στη μάχη ενάντιά του. Και άρα η ανάγκη για τη δημιουργία ενός επαναστατικού κόμματος της μαχητικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, όπως οι Μπολσεβίκοι είναι επιτακτική.

Ο Λένιν πολλές φορές χρειάστηκε να λυγίσει το ραβδί προς τη μία ή την άλλη μεριά παλεύοντας όχι μόνο μέσα στους χώρους των εργατών, αλλά και μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Την περίοδο πριν το 1917 και μετά την ήττα της επανάστασης του 1905 έδωσε μάχη για να κρατηθεί το κόμμα ενωμένο. Το μεγαλύτερο όπλο σε αυτή την προσπάθεια ήταν η έκδοση καθημερινής εφημερίδας. Η “Πράβντα” ένωνε τους απομονωμένους εργάτες διαδίδοντας τις εμπειρίες ολόκληρης της εργατικής τάξης και ταυτόχρονα εκπαίδευε τους διακινητές της στο να δίνουν τις μάχες όχι μόνο σαν καλοί συνδικαλιστές αλλά με το να γίνονται η φωνή κάθε καταπιεσμένου.
Λίγο πριν το 1917 και κατά τη διάρκεια του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν ανάμεσα στους ελάχιστους σοσιαλιστές που επέμειναν στην αντιπολεμική τους άποψη, υποστηρίζοντας ότι οι εργάτες έπρεπε να στρέψουν τα όπλα τους απέναντι στην δική τους άρχουσα τάξη παλεύοντας ταυτόχρονα ενάντια στον ιμπεριαλισμό.

Σοβιέτ

Οι απεργίες και η επανάσταση το Φλεβάρη του '17 ανέτρεψαν τον Τσάρο και στη θέση του στήθηκε μια προσωρινή κυβέρνηση “εθνικής ενότητας” η οποία θα παρείχε δικαίωμα ψήφου και σύνταγμα και η υπόλοιπη αριστερά της Ρωσίας έβαλε πλάτη. Ο Λένιν έδωσε και κέρδισε τη μάχη της μη συμμετοχής των Μπολσεβίκων σε αυτήν, αλλά αντίθετα της στήριξης των σοβιέτ, δηλαδή των εργατικών συμβουλίων που εμφανίστηκαν το 1905 και τώρα είχαν αναβιώσει.

Εκείνη την περίοδο χρειάστηκε οι Μπολσεβίκοι να μεγαλώσουν αριθμητικά με τρομερούς ρυθμούς μέσα σε μια περίοδο δυαδικής εξουσίας (τα σοβιέτ από τη μία και η προσωρινή κυβέρνηση από την άλλη) και να κερδίσουν με τις ιδέες τους την πλειοψηφία των εργατών στα συμβούλια. Την ίδια περίοδο ο Λένιν έγραψε το “Κράτος και Επανάσταση” εξηγώντας γιατί χρειάζεται οι εργάτες να παλέψουν για να μη μείνει πέτρα πάνω στην πέτρα από το αστικό κράτος και τους θεσμούς του, που δεν είναι ουδέτεροι αλλά δουλεύουν για να εξασφαλίσουν την κυριαρχία της άρχουσας τάξης.

Τον Οκτώβρη του 1917 έγινε η “έφοδος”, που έριξε την προσωρινή κυβέρνηση και τα σοβιέτ έγιναν η μοναδική εξουσία. Μαζί με τον εργατικό έλεγχο των εργοστασίων, πάρθηκαν μια σειρά αποφάσεις που θέσπιζαν το τέλος του πολέμου, το τέλος της καταπίεσης των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, των διαφορετικών εθνικοτήτων που ζούσαν στην επικράτεια της Ρωσίας, ξεκίνησαν προγράμματα αντιμετώπισης του αναλφαβητισμού ξεκίνησε η προσπάθεια οικοδόμησης ενός εργατικού κράτους.

Οι μάχες για τον Λένιν και τους συντρόφους του συνεχίστηκαν. Η διαλυμένη από τον Τσάρο οικονομία και οι επιπτώσεις του πολέμου είχαν καταστροφικά αποτελέσματα στο εργατικό κράτος. Οι τακτικές υποχωρήσεις, που πολλές φορές παρουσιάζονται λανθασμένα σαν ο πρόδρομος της σταλινικής αντεπανάστασης, λογοδοτούσαν στην επιμονή του ότι χρειάζεται να αναπτυχθούν επαναστατικά κινήματα σε άλλες χώρες προκειμένου η Ρωσία να μη μείνει απομονωμένη, και άρα στην προσπάθεια επιβίωσης μέχρι τότε. Όμως την ίδια στιγμή που η επανάσταση στη Γερμανία έχανε, στη Ρωσία αναπτυσσόταν μια νέα τάξη γραφειοκρατών που αργότερα θα υπέτασσε το εργατικό κράτος στην κούρσα ανταγωνισμών με τη Δύση με την εγκαθίδρυση του κρατικού καπιταλισμού στη Ρωσία. Η μάχη ενάντια σ' αυτό ήταν η τελευταία που μπόρεσε να δώσει ο Λένιν, χωρίς όμως να την κερδίσει καθώς το 1924 πέθανε λόγω της επιβαρυμένης υγείας του.

Πολλά έχουν αλλάξει από την εποχή του Λένιν. Και η επαναστατική πολιτική δεν έχει κανέναν τσελεμεντέ με οδηγίες ψησίματος (αυτό αποτέλεσε πολλές φορές κέντρο για τον ίδιο που επέμενε ότι οι διαφορετικές οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες απαιτούν από τους επαναστάτες την αποκήρυξη του δογματισμού), όμως μερικά συμπεράσματα είναι ακόμα πολύ χρήσιμα.

Το ότι ο καπιταλισμός δεν μπορεί να μετασχηματιστεί προς όφελος των εργατών και ότι η επαναστατική ανατροπή του είναι ο μόνος δρόμος για να καλυφθούν οι ανάγκες της πλειοψηφίας είναι ένα πολύ σημαντικό πρώτο συμπέρασμα. Το δεύτερο είναι ότι σε αυτή τη διαδικασία πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν οι ίδιοι οι εργάτες και οι εργάτριες χρησιμοποιώντας τη συλλογική τους δράση. Δίπλα σε αυτό είναι η αναγκαιότητα χτισίματος επαναστατικών κομμάτων σε κάθε χώρα που θα μπορούν να οργανώνουν αταλάντευτα, με επιμονή και υπομονή τους αγώνες της τάξης για να μπορέσει η ίδια να πάρει την εξουσία.

Η ανθρώπινη ιστορία είναι γεμάτη από τα εκατομμύρια των ανθρώπων που πάλεψαν και παλεύουν ενάντια στην εκμετάλλευση, την καταπίεση και τη φτώχια ασκώντας συλλογικά “μονομερείς ενέργειες” απέναντι στα αφεντικά και τους καπιταλιστές. Το παράδειγμα της Ρωσίας μας δείχνει πως μπορούν να νικάνε.

Πηγή : ergatiki