ΜΜΕ Και Χειραγώγηση

«Ο σκλάβος που δεν συνειδητοποιεί τη σκλαβιά του είναι απλούστατα σκλάβος. Ο σκλάβος που συνειδητοποιεί τη σκλαβιά του και αγωνίζεται ενάντια της είναι επαναστάτης. Ο σκλάβος που καμαρώνει τις ομορφιές της ζωής στη σκλαβιά είναι τσιράκι και κάθαρμα, άξιος περιφρόνησης                         .                                                                                                                                    

 Β.Ι.Λένιν

Η κυρίαρχη ιδεολογία παράγεται από την κυριαρχία στα μέσα παραγωγής. Στα 1840 στη «Γερμανική Ιδεολογία» οι Μαρξ και Ένγκελς έγραφαν : «Οι ιδέες της κυρίαρχης τάξης είναι σε κάθε εποχή οι κυρίαρχες ιδέες. Με άλλα λόγια η τάξη που είναι κυρίαρχη υλική δύναμη της κοινωνίας είναι ταυτόχρονα η κυρίαρχη πνευματική δύναμη. Η τάξη που έχει στη διάθεση της τα μέσα της υλικής παραγωγής, διαθέτει, συνακόλουθα, τα μέσα της πνευματικής παραγωγής, έτσι ώστε, σε γενικές γραμμές, οι ιδέες αυτών που στερούνται των μέσων της πνευματικής παραγωγής υποτάσσονται σε αυτά. Οι κυρίαρχες ιδέες δεν είναι τίποτα άλλο από την ιδεατή έκφραση των κυρίαρχων υλικών σχέσεων, είναι οι κυρίαρχες υλικές σχέσεις που συλλαμβάνονται ως ιδέες, άρα είναι η έκφραση των σχέσεων που κάνουν μια τάξη κυρίαρχη, επομένως οι ιδέες της κυριαρχία της. Τα άτομα που αποτελούν την κυρίαρχη τάξη … καθορίζουν ως κυρίαρχη τάξη όλη την έκταση και τα όρια μιας ιστορικής εποχής… επομένως, μεταξύ άλλων, κυριαρχούν επίσης ως στοχαστές, ως παραγωγοί ιδεών και ρυθμίζουν την παραγωγή και διανομή των ιδεών της εποχής τους ».

ΟΥΤΟΠΙΚΟΙ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΕΣ

Τον 19ο αιώνα οι θεωρίες για τη δημιουργία μίας ουτοπικής κοινωνίας διαδίδονται στην Ευρώπη και προκαλούν αίσθηση. Μην ξεχνάμε ότι η Γαλλική επανάσταση έχει προηγηθεί και μαζί με την τεχνολογική πρόοδο της εποχής συντελεί στη σάρωση της πίστη, του θρησκευτικού φανατισμού και της αριστοκρατίας. Η Γαλλική επανάσταση έδειξε ότι ακόμα και οι βασιλιάδες πεθαίνουν. Η εξουσία πλέον αμφισβητείται. Τα πάντα φαντάζουν δυνατά. Ακόμα και η δημιουργία ενός επίγειου παραδείσου …
Σίγουρα ο ουτοπικός σοσιαλισμός ομοιάζει με τα χιλιαστικά κινήματα του μεσαίωνα στην αναζήτηση της επίγειας ευτυχίας και στην άμεση κατάργηση της εξουσίας. Όμως ο ουτοπικός σοσιαλισμός του 19ου αι αποκτά πλέον ξεκάθαρα πολιτική και κοινωνική κατεύθυνση. Το θρησκευτικό συναίσθημα έχει πλέον ξεπεραστεί από τους επαναστάτες. Έτσι τη θέση του Καμπανέλλα και λοιπόν χριστιανών ουτοπιστών έρχονται να πάρουν οι Ουτοπικοί Σοσιαλιστές. Η επιστήμη γίνεται το ιδανικό διαβατήριο για μία καλύτερη κοινωνία. Ή τουλάχιστον έτσι πίστευαν οι Ουτοπικοί σοσιαλιστές. Οι τελευταίοι, πριν τους μαρξιστές και τους αναρχικούς, θα στηλιτευόσουν τον καπιταλισμό και θα βάλουν τις βάσεις για το κτίσιμο μίας νέας κοινωνίας.

80 Χρόνια Από Τη Συγγραφή Της «Προδομένης Επανάστασης» Από Τον Λέον Τρότσκι

Από την Εργατική Πάλη Σεπτεμβρίου

Το καλοκαίρι του 1936, ο Λέον Τρότσκι ολοκληρώνει τη συγγραφή της «Προδομένης Επανάστασης», ενός από τα πιο φημισμένα έργα του, παρουσιάζοντας την πρώτη ολοκληρωμένη μαρξιστική ανάλυση του φαινομένου του γραφειοκρατικού εκφυλισμού ενός εργατικού κράτους.

Η σοσιαλιστική επανάσταση, κόντρα στις προβλέψεις του Μαρξ, θριάμβευσε πρώτα όχι σε μια αναπτυγμένη καπιταλιστική χώρα, αλλά στην αχανή τσαρική αυτοκρατορία, που σε πολλές πτυχές της οικονομικής και κυρίως πολιτιστικής της ανάπτυξης βρισκόταν ακόμα σε μεσαιωνικό στάδιο. Οι μπολσεβίκοι και η ηγεσία τους είχαν επίγνωση των δυσκολιών, βασίζονταν όμως στο επαναστατικό παράδειγμα που θα έδιναν στους εργάτες της αναπτυγμένης Δύσης και στην προοπτική σχετικά γρήγορων επαναστατικών νικών εκεί, ιδιαίτερα στη Γερμανία. Η επέκταση της επανάστασης στην Ευρώπη εμποδίστηκε από την προδοσία της σοσιαλδημοκρατίας, που δεν δίστασε να προβεί σε εγκλήματα για να κρατήσει όρθιο το καπιταλιστικό καθεστώς. Στην ίδια τη Ρωσία, οι μπολσεβίκοι είχαν να αντιμετωπίσουν την ένοπλη αντεπανάσταση των λευκών φρουρών και την ιμπεριαλιστική επέμβαση.

ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ :H Eπιθανάτια Kρίση Tης Ευρωπαϊκής Ένωσης Eλπίδα Aνάτασης Για Το Εργατικό Κίνημα

Ενώ τα εργασιακά μέτρα του 3ου Μνημονίου απειλούν να μετατρέψουν τους Έλληνες εργάτες σε ιδανικούς δούλους για υποψήφιους «επενδυτές»-άρπαγες, μπροστά μας ανοίγεται μια ιστορική ευκαιρία: Είναι η βαθιά κρίση της καπιταλιστικής Ε.Ε., που πρέπει η πανευρωπαϊκή εργατική μας τάξη να την εκμεταλλευτεί για να περάσει στην αντεπίθεση.

Η εργατική μας τάξη χρειάζεται πάνω απ’ όλα μια ηγεσία. Μια ηγεσία που δεν θα την τραβάει η αστική τάξη από τη μύτη, αλλά που θα αγωνίζεται αδιάλλακτα για την ανατροπή της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

1. Μπορεί το κλίμα μιας σχετικής «ηρεμίας» να κυριαρχεί ακόμα γύρω μας, αλλά στην πραγματικότητα τούτο το φθινόπωρο συσσωρεύονται εκρηκτικές αντιθέσεις, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Πίσω μας έχουμε την ιστορική εξέλιξη του Brexit, που έχει ανοίξει έναν δρόμο διάλυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και μπροστά μας έχουμε την κομβικής σημασίας μάχη του εργασιακού, από την οποία θα κριθεί αν η ελληνική εργατική μας τάξη θα μπορέσει να κερδίσει «έδαφος» στην πάλη της για επιβίωση, ή θα βυθιστεί ακόμα περισσότερο στο φάσμα της τριτοκοσμοποίησης.

Ιστορία : 25 Χρόνια Από Το «Πραξικόπημα» Του Αυγούστου Του 1991 Στην ΕΣΣΔ

 Σωφρόνης Παπαδόπουλος

Στις 19 Αύγουστου 1991, μια ομάδα ανώτατων στελεχών του ΚΚΣΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα της Σοβιετικής Ένωσης) και του σοβιετικού κράτους ανακοίνωσε τη δημιουργία της Κρατικής Επιτροπής Έκτακτης Ανάγκης (ΚΕΕΑ)[1], δηλώνοντας πως για «λόγους υγείας» ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του. «Συνέλαβαν» τον Μ. Γκορμπατσόφ[2] (βρισκόταν στη θερινή προεδρική κατοικία στην Κριμαία), κίνησαν κάποιες στρατιωτικές μονάδες, κυρίως στην πρωτεύουσα Μόσχα, αλλά όλα ήταν τόσο πρόχειρα οργανωμένα και κυρίως χωρίς την παραμικρή υποστήριξη από το σοβιετικό προλεταριάτο, που μέσα σε 2–3 μέρες (21 Αυγούστου) το «πραξικόπημά» τους κατάρρευσε. Το αποτυχημένο «πραξικόπημα» ενίσχυσε ακόμη περισσότερο –ουσιαστικά τον έκανε κυρίαρχο των πολιτικών εξελίξεων του αποσυντιθέμενου ΚΚΣΕ και της παραπαίουσας ΕΣΣΔ– τον Μπορίς Γιέλτσιν, πράγμα που σε λίγους μήνες, τον Δεκέμβρη του 1991, οδήγησε στη διάλυση του σοβιετικού κόμματος και του πρώτου Εργατικού Κράτους στον Κόσμο.[3]

Le mort saisit le vif!/Ο πεθαμένος αδράχνει τον ζωντανό[4]

Η σταλινική γραφειοκρατία αφού:

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ, ΑΡΙΣΤΕΡΟΣ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ / Του Θ. Κουτσουμπού

(Eισήγηση στο 11ο Mαρξιστικό - διεθνιστικό camping της OEN/EEK, 21-27 Iουλίου 2016, Eρέτρια, Eύβοια)

Θόδωρος Kουτσουμπός

1. Εισαγωγή

Mετά το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος υπέρ του Brexit ο ηγέτης της ακροδεξιάς Φάρατζ δήλωσε επιγραμματικά: «Tο τζίνι του ευρωσκεπτικισμού βγήκε από το μπουκάλι».

Στην πραγματικότητα πολλά «τζίνια» έχουν βγει από το μπουκάλι, τόσο δεξιά και αντεπαναστατικά όσο και αριστερά και επαναστατικά. Oκτώ χρόνια μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης, η εποχή των πολέμων, των επαναστάσεων και αντεπαναστάσεων έχει επιστρέψει. Στην αιχμή του χρόνου η ιστορία εκδικείται αυτούς που προέβησαν στην ύβρι να προβλέψουν το τέλος της και διεκδικεί τα δικαιώματά της. Aυτήν την περίοδο γράφεται η ιστορία, και ως συνήθως γράφεται με σκληρό τρόπο…

Έναν Αιώνα Πριν, Ο Λένιν Προβλέπει Με Ακρίβεια Τον Ουτοπικό Και Αντιδραστικό Χαρακτήρα Της Ευρωπαϊκής Ένωσης

«Οι Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης στις συνθήκες του καπιταλισμού θα ισοδυναμούσαν με συμφωνία για το μοίρασμα των αποικιών. Στον καπιταλισμό, όμως, δεν μπορεί να υπάρξει άλλη βάση, άλλη αρχή μοιρασιάς εκτός από τη δύναμη. Ο δισεκατομμυριούχος δεν μπορεί να μοιράσει με οποιονδήποτε άλλο το “εθνικό εισόδημα” μιας καπιταλιστικής χώρας παρά μόνο “ανάλογα με το κεφάλαιο” (κι ακόμη πρέπει να προσθέσουμε ότι το μεγαλύτερο κεφάλαιο θα πάρει περισσότερα απ’ όσα του αναλογούν). Καπιταλισμός σημαίνει ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής και αναρχία στην παραγωγή.

Το να κηρύσσει κανείς μια “δίκαιη” μοιρασιά του εισοδήματος σε μια τέτοια βάση είναι προυντονισμός, στενοκεφαλιά μικροαστού και φιλισταίου… Στις συνθήκες του καπιταλισμού είναι αδύνατη μια ισόμερη οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων οικονομιών και των διαφόρων κρατών. Στις συνθήκες του καπιταλισμού δεν μπορεί να υπάρχουν άλλα μέσα για την αποκατάσταση από καιρό σε καιρό της παραβιασμένης ισορροπίας εκτός από τις βιομηχανικές κρίσεις και τους πολέμους... Φυσικά, είναι δυνατές προσωρινές συμφωνίες ανάμεσα σε καπιταλιστές και ανάμεσα σε κράτη. Μ’ αυτή την έννοια, μπορεί να δημιουργηθούν και οι Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης σαν συμφωνία των Ευρωπαίων καπιταλιστών... Με ποιο σκοπό; Μόνο με το σκοπό να πνίξουν από κοινού τον σοσιαλισμό στην Ευρώπη και να περιφρουρήσουν από κοινού τις ληστεμένες αποικίες ενάντια στην Ιαπωνία και την Αμερική… Οι Ενωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα σε καπιταλιστικό καθεστώς είναι είτε απραγματοποίητες είτε αντιδραστικές’.

                                                                                                   

Για το σύνθημα των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, εφημερίδα «Σοτσιαλντεμοκράτ», 23.8.1915

Δημοσιεύθηκε στην εφ. Σοσισαλιστική Προοπτικη, Ιούνιος 2016

Επανεμφάνιση Στο Προσκήνιο Της Εργατικής Ταξικής Υποκειμενικότητας

Ανέστης Ταρπάγκος

Οι πρόσφατες συγκεντρώσεις και πορείες με αφορμή τα φετινά εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ανέδειξαν μια ιδιαίτερη αντιφατικότητα που χαρακτηρίζει την σημερινή συγκυρία της αντιμνημονιακής παρέμβασης και της παρουσίας της εργατικής τάξης.

Από τη μια πλευ­ρά, το αρι­στε­ρό κί­νη­μα, παρά την πο­λυ­διά­σπα­σή του, ανέ­δει­ξε τρεις ξε­χω­ρι­στές πο­ρεί­ες δια­μαρ­τυ­ρί­ας, που κα­τέ­γρα­ψαν μια σχε­τι­κή συμ­με­το­χή, δη­λα­δή του ΠΑΜΕ στην Πλα­τεία Αρι­στο­τέ­λους, Πρω­το­βάθ­μιων Σω­μα­τεί­ων στην Κα­μά­ρα και της Λαϊ­κής Ενό­τη­τας στο Άγαλ­μα Βε­νι­ζέ­λου. Απε­να­ντί­ας η συ­γκέ­ντρω­ση του θε­σμι­κού συν­δι­κα­λι­σμού των ΓΣΕΕ, ΑΔΕΔΥ και ΕΚΘ, όπου κυ­ριαρ­χούν οι δυ­νά­μεις του ερ­γο­δο­τι­κού και κυ­βερ­νη­τι­κού συν­δι­κα­λι­σμού, ήταν εντε­λώς απο­ψι­λω­μέ­νη, με την πα­ρου­σία ολι­γο­πρό­σω­πων αντι­προ­σω­πειών από ελά­χι­στους συν­δι­κα­λι­στι­κούς χώ­ρους. Εντού­τοις οι τρεις πο­ρεί­ες των δυ­νά­με­ων της Αρι­στε­ράς, δεν συ­σπεί­ρω­ναν ου­σια­στι­κά παρά ένα πο­λι­τι­κό δυ­να­μι­κό. Ο κύ­ριος όγκος των δυ­νά­με­ων της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας, της ανερ­γί­ας, των συ­ντα­ξιού­χων, που είχαν πλαι­σιώ­σει το πεδίο της εκλο­γι­κής ανό­δου και επι­κρά­τη­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ «απου­σί­α­ζε»: Εμ­φα­νί­ζει δη­λα­δή χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά πρό­σκαι­ρης «από­συρ­σης» από το προ­σκή­νιο, πράγ­μα που εγκα­λεί σε μια σε βάθος πο­λι­τι­κό – κοι­νω­νι­κή ανά­λυ­ση και διε­ρεύ­νη­ση.

ΚΚΕ : Αγώνας για έξοδο από την ΕΕ… μετά την λαϊκή εξουσία!

Γιώργος Κρεασίδης

Σαφή μετατόπιση του ΚΚΕ στο θέμα της αποδέσμευσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με την ουσιαστική εγκατάλειψη αυτού του κρίσιμου στόχου για το λαϊκό κίνημα, δείχνουν μια σειρά από πρωτοβουλίες, άρθρα και δηλώσεις. Γίνεται φανερό ότι δεν ήταν τυχαία η άρνηση του γραμματέα του ΚΚΕ Δ. Κουτσούμπα λίγες μέρες πριν το βρετανικό δημοψήφισμα, να τοποθετηθεί υπέρ της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ, στο πλευρό των εργατικών και κομμουνιστικών δυνάμεων που συσπειρώθηκαν στην καμπάνια για το Lexit.

Αυτό γίνεται στο όνομα της σύνδεσης της αποδέσμευσης με την αντικαπιταλιστική επανάσταση. Ουσιαστικά η αποδέσμευση χαρακτηρίζεται προσχώρηση σε μια αστική εναντίωση στην ΕΕ, καθώς το ΚΚΕ σαν σύνδεση με την επαναστατική στρατηγική δεν περιγράφει το δέσιμο του στόχου της αποδέσμευσης με τους λαϊκούς αγώνες και το άνοιγμα του δρόμου για ανατρεπτικές και επαναστατικές εξελίξεις, αλλά την ρήξη με την ΕΕ αφού έχει ξεκινήσει ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός. Είναι χαρακτηριστική η τοποθέτηση του Δ. Κουτσούμπα στο προεκλογικό ντιμπέιτ πέρσι, σε διαφοροποίηση με την άποψη για έξοδο από την ευρωζώνη, πως η θέση του ΚΚΕ είναι «να πάρεις την ιδιοκτησία του πλούτου που παράγεται με κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων και φιλολαϊκή ανάπτυξη και μέσα σε αυτόν τον δρόμο να δεις την αποδέσμευση από την ΕΕ».

Μαρξισμός Και Κομμουνιστική Χειραφέτηση / του Γ. Ρούση

Γιώργος Ρούσης

Ομότιμος καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου

 

Στο άρθρο που ακολουθεί επιχειρείται αρχικά η ανατροπή της αντίληψης ότι ο μαρξισμός είναι απλώς μια επιστημονική μέθοδος και τίποτε παραπάνω, καθώς και της αντίληψης που παραβλέπει το κομμουνιστικό όραμα των κλασικών και ανάγει τα μέσα που οδηγούν σ’ αυτό σε αυτοσκοπό. Στη συνέχεια προσδιορίζεται το περιεχόμενο του κομμουνιστικού οράματος, που δεν είναι άλλο από τη χειραφέτηση του ανθρώπου και την κυριαρχία της ελεύθερης δραστηριότητας. Ακολουθεί η ανάλυση τόσο των αντικειμενικών όσο και των υποκειμενικών προϋποθέσεων της κομμουνιστικής χειραφέτησης και τεκμαίρεται η αναγκαιότητα της επανάστασης για να οδηγηθούμε σε αυτήν. Τέλος, εξηγείται για ποιους λόγους είναι, κατά τους κλασικούς, αναγκαία μια κατώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας και παρουσιάζεται συνοπτικά το περιεχόμενο αυτής της φάσης της δικτατορίας του προλεταριάτου ή σοσιαλισμού.

Ο Νέος Δικομματισμός Και Η «Διαπαιδαγώγηση» Της Κοινωνίας Στην Πολιτική Αφασία / του Π. Κοσμά

«Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη (…) Ανεπαισθήτως με έκλεισαν από τον κόσμον έξω»  

Κ.Π. Καβάφης

«Ανε­παι­σθή­τως», αλλά με τον πλέον συ­στη­μα­τι­κό τρόπο δια­μορ­φώ­νε­ται ένα νέο πο­λι­τι­κό «σκη­νι­κό». Με­γά­λοι χο­ρη­γοί και πρω­τα­γω­νι­στές συ­νά­μα ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και η ΝΔ, το πο­λι­τι­κό «δί­δυ­μο» του νέου μνη­μο­νια­κού δι­κομ­μα­τι­σμού, μαζί φυ­σι­κά με τους μι­ντια­κούς μη­χα­νι­σμούς του αστι­κού-μνη­μο­νια­κού κα­θε­στώ­τος. Ένα σκη­νι­κό όπου πε­ρισ­σεύ­ει ο κομ­μα­τι­κός αντα­γω­νι­σμός, πλη­θω­ρι­κός, κα­θη­με­ρι­νός, συχνά «δι’ ασή­μα­ντον αφορ­μήν», την ίδια στιγ­μή που απου­σιά­ζουν έστω και ίχνη ου­σια­στι­κών προ­γραμ­μα­τι­κών και πο­λι­τι­κών δια­φο­ρών ανά­με­σα στους με­γά­λους «αντα­γω­νι­στές».

Τα δελ­τία ει­δή­σε­ων είναι γε­μά­τα με τις στε­ρε­ό­τυ­πες «επι­κές» εκ­φρά­σεις όπως «θύ­ελ­λα αντι­δρά­σε­ων», «σκλη­ρή απά­ντη­ση», «οξύ­νε­ται η πο­λι­τι­κή αντι­πα­ρά­θε­ση» κ.λπ. Η συ­νέ­χεια ωστό­σο είναι σχε­δόν πάντα αδιά­φο­ρη, βα­ρε­τή, ασή­μα­ντη. «Προ­σέ­βα­λε» αρ­θρο­γρά­φος της «Αυγής» τον Πύρρο Δήμα και την Κα­τε­ρί­να Στε­φα­νί­δη; Θύ­ελ­λα ανταλ­λα­γής δη­λώ­σε­ων κομ­μα­τι­κών στε­λε­χών και εκ­προ­σώ­πων Τύπου των κομ­μά­των, ανα­κοι­νώ­σεις κ.λπ. Θα­λάσ­σιο δυ­στύ­χη­μα με νε­κρούς στην Αί­γι­να; Νέα «θύ­ελ­λα» κομ­μα­τι­κού αντα­γω­νι­σμού. Εγκαί­νια του αε­ρο­δρο­μί­ου της Πάρου και του νο­σο­κο­μεί­ου της Σα­ντο­ρί­νης; Αντι­πα­ρά­θε­ση με γεύ­σεις από τον αλή­στου μνή­μης δι­κομ­μα­τι­σμό ΝΔ και ΠΑΣΟΚ των προη­γού­με­νων δε­κα­ε­τιών. Δη­λώ­σεις, αντι­δη­λώ­σεις και κα­ταγ­γε­λί­ες με οποια­δή­πο­τε αφορ­μή.