Σοσιαλισμός Από Τα Κάτω - Τεύχος Νο 150!

 

Το 150ό τεύχος του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω ανοίγει η Μαρία Στύλλου με το άρθρο που θέτει το ερώτημα: «Ποιος μπορεί να τελειώσει ένα αποτυχημένο σύστημα;». Ξεκινά με έναν απολογισμό των επιθέσεων που έχουν σημάνει για την εργατική τάξη τα «20 χρόνια του ευρώ» και αναδεικνύει πώς τέτοιες επιθέσεις αποτελούν και σήμερα το «μόνο σταθερό δεδομένο σε ένα τοπίο όπου τίποτε δεν είναι σταθερό». Απέναντι σε αυτά, προβάλλει τη δύναμη των εργατικών εκρήξεων από τη Χιλή, το Σουδάν, το Καζακστάν ως την Ελλάδα. 

Εδώ, η μακρόσυρτη κρίση του καπιταλισμού που γίνεται πολύπλευρη και πιο αποσταθεροποιητική για το σύστημα, η στροφή του ΣΥΡΙΖΑ προς τα δεξιά που μονιμοποιεί και χειροτερεύει τους συμβιβασμούς του έρχεται σε αντίθεση με την «εμπειρία που έχει συσσωρεύσει το εργατικό κίνημα και ο κόσμος που αγωνίζεται». Όλα αυτά συνθέτουν μια περίοδο κρίσεων και αγώνων όπου οι παλιές ισορροπίες σπάνε. «Εκεί βρισκόμαστε σήμερα» υποστηρίζει. «Όχι απλά σε μια φάση αγωνιστικής ανάκαμψης, αλλά σε μια νέα ριζοσπαστικοποίηση» όπου το κύμα απογοήτευσης που άπλωσε η αποτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ μέσα στην εργατική τάξη είναι πίσω μας και όπου δημιουργείται ένα «μαζικό ακροατήριο για την στρατηγική της ανατροπής αυτού του αποτυχημένου συστήματος». 

Τη συζήτηση για την επέτειο των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Εκστρατεία-Τραγωδία του μεγαλοϊδεατισμού ανοίγει ο Λέανδρος Μπόλαρης στο άρθρο του. Εξηγεί πως η ελληνική πολεμική εξόρμηση που ξεκίνησε το 1919 ήταν κομμάτι του ευρύτερου «πολέμου των πετρελαίων» που διεξαγόταν για τη μοιρασιά από τις μεγάλες δυνάμεις της υπό κατάρρευση Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι έλληνες καπιταλιστές είχαν υλικά συμφέροντα από τον ρόλο του «αντιπροσώπου» του βρετανικού ιμπεριαλισμού και αδιαφορούσαν για τη σύνθεση και τις διαθέσεις των πληθυσμών. Περιγράφοντας συνοπτικά κάποιες από τις φρικαλεότητες του εκστρατευτικού σώματος, θυμίζει πώς αυτές συνάντησαν την αντίσταση του ντόπιου πληθυσμού και του κινήματος του Κεμάλ αλλά και τις λιποταξίες στο μέτωπο και ένα κύμα απεργιών στην Ελλάδα και τονίζει τη σημασία για την σημερινή επαναστατική Αριστερά να «είναι ο συνεχιστής των καλύτερων παραδόσεων της Αριστεράς που αντιστάθηκε στο σφαγείο του πολέμου τότε».

Μετά την πρόσφατη αστυνομική δολοφονία του Ρομά Νίκου Σαμπάνη και τον τραγικό θάνατο της οχτάχρονης Όλγας στους Κυλινδρόμυλους Κ. Σαραντόπουλος, η Αφροδίτη Φράγκου με το άρθρο της «Η πάλη για την απελευθέρωση των Τσιγγάνων» περιγράφει τον κοινωνικό αποκλεισμό τον οποίο βιώνουν οι Ρομά. Κύρια όμως, αναζητά τις ρίζες των ρατσιστικών στερεοτύπων πραγματοποιώντας μια πολύ χρήσιμη ιστορική αναδρομή σχετικά με την καταγωγή και τις μετακινήσεις των Ρομά προς την Ευρώπη και την προσπάθεια τους να επιβιώσουν μέσα στις όλο και πιο δύσκολες συνθήκες που δημιουργούσε για αυτούς η κυριαρχία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής στην Ευρωπαϊκή ήπειρο. «Η τραγωδία των Ρομά οφείλεται στις ταξικές κοινωνίες και ιδίως στη σημερινή μορφή της ταξικής κοινωνίας, τον καπιταλισμό», αναφέρει χαρακτηριστικά και προτάσσει την ανάγκη να παλέψουμε «Ρομά και μπαλαμέ μαζί» για να «δικαιωθούν οι νεκροί μας, οι φτωχοί που χάθηκαν σε αυτό το άδικο σύστημα του ρατσισμού και της περιθωριοποίησης».

Γυναικεία απελευθέρωση

Στο άρθρο της «Μαρξισμός και καταπίεση των γυναικών» η Σταυρούλα Πανίδου προβάλλει τους αγώνες των γυναικών από την Παρισινή Κομμούνα ως τη Ρώσικη Επανάσταση, τον Μάη του ‘68 αλλά και σήμερα. Σε διάλογο με την Τσίντσια Αρούτσα και το βιβλίο της «Επικίνδυνες σχέσεις - Γάμοι και διαζύγια μαρξισμού και φεμινισμού», υπερασπίζεται την αξία του Μαρξισμού ως οδηγού για τη γυναικεία απελευθέρωση. Ξεκινά από τη δύναμη της εργατικής τάξης ώς συλλογικό υποκείμενο να αντιπαλέψει «την καταπίεση εκεί που βρίσκονται οι αιτίες που τη δημιουργούν, στις σχέσεις εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης στην παραγωγή». Μιλά για τον ρόλο της πυρηνικής οικογένειας στον καπιταλισμό και πώς αυτός διαιωνίζει την γυναικεία καταπίεση.

Στέκεται στις αιτίες των «διαζυγίων» ενός μεγάλου τμήματος του γυναικείου κινήματος με τις μαρξιστικές ιδέες και την ταξική πάλη και αναδεικνύει τη σημασία που έχει σήμερα για την Αριστερά να είναι «ξεκάθαρη για το ποιος είναι ο μοναδικός δρόμος που μπορεί να οδηγήσει στην απελευθέρωση όλης της ανθρωπότητας».

Ο Γιώργος Ράγκος στο άρθρο του «COP26 -Δεν καλύπτεται το χάσμα με απάτες» ανιχνεύει τα αίτια της αποτυχίας της διάσκεψης COP26 για το κλίμα. Εξηγεί τα παιχνίδια που παίζονται μεταξύ των μεγάλων παικτών με τα ορυκτά καύσιμα και την ανακήρυξη του Φυσικού Αερίου σε «μεταβατική ενέργεια» καθώς και τα ψέματα περί «μείωσης της αποψίλωσης των δασών». Αναδεικνύει την ανάγκη στήριξης των κινημάτων για την κλιματική δικαιοσύνη των χωρών του Παγκόσμιου Νότου που διεκδικούν κλιματικές αποζημιώσεις από τις μεγάλες πολυεθνικές και τα κράτη που τις στηρίζουν. Υποστηρίζει, όμως, πως «το πραγματικό χάσμα στην κοινωνία δεν είναι μεταξύ της πλειοψηφίας των ανθρώπων στον πλούσιο Βορρά και των ανθρώπων στον φτωχό Νότο» αλλά απέναντι στους μεγάλους καπιταλιστές, μια «μικροσκοπική μειοψηφία που επωφελείται από την καταστροφή της φύσης και την κλιματική αλλαγή». Καταλήγει λέγοντας πως η εργατική τάξη «είναι η τάξη που έχει τη δύναμη να σταματήσει τη κλιματική καταστροφή και να πάρει τον έλεγχο της κοινωνίας για ένα βιώσιμο μέλλον».

Πρόσφατα, έκλεισαν τρεις δεκαετίες από την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Με αφορμή αυτή την επέτειο, ο Πάνος Γκαργκάνας στο άρθρο του «30 χρόνια από τη διάλυση της ΕΣΣΔ» θυμίζει τις κατακτήσεις της Ρώσικης Επανάστασης ενάντια στον ρατσισμό, τον εθνικισμό, τον σεξισμό και τη γυναικεία καταπίεση και υποστηρίζει ότι οι μύθοι για την ανωτερότητα του καπιταλισμού αλλά και οι θεωρίες για το «τέλος της ιστορίας» έχουν καταρρεύσει. Στέκεται, όμως, και σε μια σειρά άρθρων στο Ριζοσπάστη όπου «η ηγεσία του ΚΚΕ επιμένει να αναζητάει τις αιτίες της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ σε μεταγενέστερες περιόδους, αφήνοντας τη σταλινική περίοδο στο απυρόβλητο». Και εξηγεί γιατί η στρατηγική του σοσιαλισμού από τα κάτω είναι αυτή που μπορεί να ερμηνεύσει την αποτυχία του σταλινισμού και γιατί παραμένει οδηγός για μια νέα κοινωνία. 

Στο άρθρο τους «Πανδημία και ψυχική Υγεία» η Λίλιαν Μπουρίτη και η Μαρία Μπολοβίνα, εργαζόμενες στην ψυχική Υγεία, εξηγούν ότι οι απαντήσεις της άρχουσας τάξης στις συνέπειες της πανδημίας στην ψυχική Υγεία «είναι αποτέλεσμα των ταξικών τους συμφερόντων, της κυρίαρχης ιδεολογίας και της ταξικής πάλης». Προχωρούν σε μια κριτική της κυρίαρχης ψυχιατρικής που υπηρετεί τον καπιταλισμό παρουσιάζοντας την ψυχική διαταραχή ως ατομικό πρόβλημα και προβάλλουν τον ρόλο των κινημάτων διεθνώς αλλά και τους εργατικούς αγώνες στην Ελλάδα ως κομβικής σημασίας και για την αντιμετώπιση της «πανδημίας της ψυχικής Υγείας» αλλά και για την εξέλιξη του «κάθε επιστημονικού πεδίου, πόσο μάλλον δε για την ψυχιατρική και την ψυχολογία».

Στις βιβλιοκριτικές, ο Κώστας Πίττας παρουσιάζει το βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά «Ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974», ο Πέτρος Κωσταντίνου το βιβλίο «Εξέγερση του 1931, η στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου και η Γ’ Διεθνής» των Σπύρου Σακελλαρόπουλου και Μανώλη Χουμεριανού, ενώ το βιβλίο του Παναγιώτη Αντωνογιαννάκη «Covid-19 Στην Ελλάδα “Ατομική ευθύνη”. Να μην ξεχάσω», παρουσιάζει ο Γιώργος Πίττας.