10 χρόνια ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Ο Γιάννης Σηφακάκης και ο Λέανδρος Μπόλαρης, μέλη της Κεντρικής Συντονιστικής Επιτροπής θυμίζουν τις μεγάλες επιλογές που έφερε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ για το κίνημα της Αριστεράς.

Στις 31 Γενάρη του 2009, περίπου 3.000 αγωνιστές και αγωνίστριες γέμισαν το κλειστό γήπεδο του Σπόρτινγκ στην Αθήνα. Δυο πανό δέσποζαν στο βήμα των ομιλητών και έδιναν το στίγμα της συγκέντρωσης: “Κάτω η κυβέρνηση των δολοφόνων - Πάλη για την αντικαπιταλιστική ανατροπή” και “Εμπρός για μια άλλη Αριστερά, αντικαπιταλιστική και επαναστατική”. Ακολούθησε ένας πανελλαδικός γύρος συνελεύσεων που συσπείρωσαν 2.000 επιπλέον αγωνιστές και αγωνίστριες και δύο μήνες μετά, στην αίθουσα της Αθηναϊδας, η Πανελλαδική Συνάντηση της Πρωτοβουλίας για την Ενότητα και την Κοινή Δράση της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς αποφάσισε την συγκρότηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, της Αντικαπιταλιστικής Αριστερής Συνεργασίας για την Ανατροπή.

Στην ιδρυτική της διακήρυξη η ΑΝΤΑΡΣΥΑ τόνιζε ότι: “δεν υπάρχει άλλη στρατηγική εναλλακτική λύση στον καπιταλισμό, εκτός από την κοινωνική επανάσταση και την εξουσία των εργαζόμενων... στη χώρα μας, την Ευρώπη και τον κόσμο” και ότι:

“Περισσότερο παρά ποτέ, οι εργαζόμενοι, ο λαός, η νεολαία, χρειάζονται μια Αριστερά δυνατή και ενωτική, που θα συμβάλλει στην αγωνιστική ενότητα όλων των εργαζόμενων και της νεολαίας και θα οργανώνει την κοινή δράση! Μια Αριστερά πρωτοπόρα σε νικηφόρους αγώνες, έτσι ώστε να πληρώσουν την κρίση οι καπιταλιστές και να ανατραπούν οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου και της ΕΕ! Μια Αριστερά της αυτοπεποίθησης, που θα διατηρεί την πολιτική και οργανωτική της αυτοτέλεια και δεν θα δορυφοροποιείται γύρω από το ρεφορμισμό! Μια Αριστερά ανατρεπτική αντικαπιταλιστική, που αγωνίζεται για την επανάσταση, την εξουσία των εργαζομένων, το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό! Αυτή την Αριστερά, με συνείδηση των δυσκολιών, αλλά και της ανάγκης, φιλοδοξούμε να οικοδομήσουμε με την ΑΝΤΑΡΣΥΑ”.1

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήταν και παραμένει ένα μέτωπο οργανώσεων και ανένταχτων αγωνιστών της αντικαπιταλιστικής, επαναστατικής αριστεράς. Οι ρίζες αυτής της Αριστεράς φτάνουν πίσω στη γενιά των επαναστατών που ίδρυσαν το ΣΕΚΕ, όμως για δεκαετίες δεν μπόρεσε να αμφισβητήσει έμπρακτα την κυριαρχία του ρεφορμισμού στο εργατικό κίνημα. Η παγκόσμια έκρηξη του 1968 και ο ρόλος της στην εξέγερση του Πολυτεχνείου έδωσαν για πρώτη φορά στην επαναστατική Αριστερά που αναγεννιόταν το χαρακτήρα μιας υπαρκτής, διακριτής δύναμης. Μπορεί να ήταν αδύναμη και άπειρη να αντιμετωπίσει τα μεγάλα καθήκοντα της περιόδου, ωστόσο άφησε το στίγμα της στις δεκαετίες του ‘70 και του ‘80.

Στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ “συναντήθηκαν” οργανώσεις που είχαν κρατήσει την επαναστατική συνέχεια από τους αγώνες της μεταπολίτευσης (όπως το ΣΕΚ, αλλά και η ΟΚΔΕ-Σπάρτακος και το ΕΚΚΕ), οι δυνάμεις που εκφράζανε την ανταρσία ενάντια στην συγκυβέρνηση του Συνασπισμού με τη ΝΔ (το ΝΑΡ που προέρχονταν από τη διάσπαση της ΚΝΕ το 1989), ομάδες και ανένταχτοι αγωνιστές/τριες με εμπειρία συμμετοχής σε δεκάδες συσπειρώσεις, σχήματα και παρεμβάσεις στους χώρους τους τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, από τις Συσπειρώσεις μέχρι τα ΕΑΑΚ στα πανεπιστήμια για παράδειγμα.

Η ίδρυση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έδινε τη δυνατότητα σε ένα μεγάλο δυναμικό αγωνιστών/τριών να διεκδικήσει την αυτοτελή πολιτική του έκφραση. Ήταν μια κρίσιμη κι όχι αυτονόητη επιλογή που αποδείχτηκε πολύτιμη παρακαταθήκη. Η κυρίαρχη αντίληψη στην Ελλάδα και διεθνώς ήταν ότι μπροστά στη χρεοκοπία της Σοσιαλδημοκρατίας, χρειαζόταν να χτιστεί ένα αντινεοφιλελεύθερο μέτωπο της Αριστεράς. Ο αντικαπιταλισμός θεωρούταν από “μουσική του μέλλοντος” μέχρι και βαρίδι. Αυτή την επιλογή έκανε η ηγεσία του Συνασπισμού συγκροτώντας τον ΣΥΡΙΖΑ και τραβώντας στην τροχιά της τα πιο ηττοπαθή κομμάτια της επαναστατικής Αριστεράς.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αντίθετα, επέμενε ότι ο αντικαπιταλισμός ήταν επίκαιρος. Το 2008-9 η Μεγάλη Ύφεση πέρασε από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη και σε όλο το κόσμο. Σε μια περίοδο κρίσης και εξεγέρσεων, όπως του Δεκέμβρη του 2008, το κίνημα χρειαζόταν πολύ πιο αποφασιστικές επιλογές, που μόνο η προοπτική της συνολικής σύγκρουσης με τον καπιταλισμό μπορούσε να δώσει. Δεν είναι τυχαίο ότι οι διεργασίες για την συγκρότηση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ επιταχύνθηκαν ακριβώς εκείνη την περίοδο και στο κέντρο τους ήταν οι δυνάμεις που είχαν παίξει τον πιο αποφασιστικό ρόλο στις απεργίες, τις φοιτητικές καταλήψεις και στην ίδια την εξέγερση του Δεκέμβρη.

Αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα

“Ο συνδυασμός οικονομικής κρίσης, πολιτικής αστάθειας και μαζικής ριζοσπαστικοποίησης βάζει στην ημερήσια διάταξη νέες εκρήξεις στην Ελλάδα” επεσήμαινε αυτό το περιοδικό το 2009.2 Οι εκρήξεις ήρθαν με τους θυελλώδεις αγώνες της εργατικής τάξης ενάντια στα Μνημόνια. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ συνέβαλε σε αυτή την σύγκρουση με δυο τρόπους. Με την πρωτοπόρα δράση των αγωνιστών/τριών της σε όλες τις μάχες, προωθώντας κάθε φορά τις πιο προωθημένες μορφές πάλης, την απεργία, την κατάληψη, την οργάνωση από τα κάτω. Και με την πολιτική στήριξη αυτών των μαχών, τη γενίκευση των αιτημάτων και την σύνδεσή τους με την αμφισβήτηση του καπιταλισμού.

Ένα πρώτο δείγμα ήρθε τον Δεκέμβρη του 2009 όταν η κυβέρνηση του ΓΑΠ ετοίμαζε τον προϋπολογισμό λιτότητας ως θεραπεία στην εκτίναξη των ελλειμμάτων. Απέναντι στις ηγεσίες της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ που αρνήθηκαν να κηρύξουν έστω μια 24ωρη απεργία, οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρωτοστάτησαν στην “απεργία από τα κάτω” που έφτασαν να συμμετέχουν δεκάδες σωματεία και Ομοσπονδίες. Ήταν η αρχή για την αλυσίδα των 40 περίπου Γενικών Απεργιών που ακολούθησαν και των μεγάλων αγώνων που έχουν μείνει στην ιστορία και τη συλλογική μνήμη της τάξης, από τις καταλήψεις των εργαζόμενων στα υπουργεία μέχρι τη Χαλυβουργία και από το Μετρό και τα λεωφορεία μέχρι τους μετανάστες εργάτες γης στη Μανωλάδα.

Τα καλέσματα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στις πανεργατικές απεργίες στο Μουσείο και την Πατησίων -ανάμεσα στις συγκεντρώσεις ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ στο Πεδίο του Άρεως και του ΠΑΜΕ στην Ομόνοια- μετατρέπονται σε χώρο συγκέντρωσης των πιο μαχητικών κομματιών της εργατικής τάξης που κατάφερναν να ενώνουν στο δρόμο ολόκληρη την εργατική τάξη.

Η πολιτική στήριξη των αγώνων ήταν η προσπάθεια της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να διατυπώσει ένα εναλλακτικό αντικαπιταλιστικό δρόμο ενάντια στα μνημόνια. Τα βασικά στοιχεία του τα διατύπωσε πριν ακόμα την τυπική έναρξη των μνημονίων, στην Πανελλαδική της Συνδιάσκεψη (27-28 Μάρτη του 2010) στον Κεραμεικό. Με τις αποφάσεις της έβαζε στον εαυτό της το καθήκον να πρωτοστατήσει στην “πάλη για τη νικηφόρα ανατροπή του Προγράμματος Σταθερότητας και συνολικά της επίθεσης κυβέρνησης – ΕΕ – κεφαλαίου από τη σκοπιά της αντικαπιταλιστικής ανατροπής”. Το αντικαπιταλιστικό μεταβατικό πρόγραμμα πάλης συμπυκνωνόταν σε βασικές και κρίσιμες αιχμές:

Στάση πληρωμών στο τοκογλυφικό χρέος και όχι στους μισθούς και τις συντάξεις. Να φορολογηθούν οι πλούσιοι και όχι οι εργαζόμενοι. Να κοπούν οι εξοπλισμοί και όχι τα επιδόματα. Εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, των επιχειρήσεων που κλείνουν και των μεγάλων επιχειρήσεων, που πρέπει να είναι δημόσιες, με εργατικό - λαϊκό έλεγχο. Να απαγορευτούν οι απολύσεις, να περνάνε στο κράτος οι επιχειρήσεις που κλείνουν, χωρίς καμιά αποζημίωση στους εργοδότες και κάτω από τον έλεγχο των ίδιων των εργατών. Πάλη “για την διεθνιστική ρήξη και αποδέσμευση από την ΕΕ”.3

Ήταν -και παραμένει- ένα πρόγραμμα μάχης για το εργατικό κίνημα. Αντικαπιταλιστικό, γιατί οι αιχμές του αμφισβητούν τα “ιερά και τα όσια” της αστικής τάξης. Μεταβατικό, γιατί δένει τις ανάγκες της εργατικής τάξης και τους αγώνες της στο σήμερα με την προοπτική της επαναστατικής ανατροπής: “το υποκείμενο της αλλαγής, που θα εκπληρώσει τα αιτήματα αυτά, δεν είναι κάποια μορφή “αριστερής κυβέρνησης” αλλά το ίδιο το εργατικό και λαϊκό κίνημα με τις πρωτότυπες δομές που αυτό θα δημιουργήσει στις στιγμές της μεγάλης έκρηξης”.4

Το πρόγραμμα αυτό ζυμώθηκε σε εκατοντάδες εκδηλώσεις και συζητήσεις σε γειτονιές και χώρους δουλειάς με πρωτοβουλία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Το άλμα στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές το Νοέμβρη του 2010 που η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κέρδισε 100 χιλιάδες ψήφους, ποσοστό 2% και εξέλεξε 19 συμβούλους, σήμανε ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στο μεταβατικό πρόγραμμα. Η διαγραφή του χρέους υιοθετήθηκε σαν στόχος από μια σειρά συνδικάτα, έγινε σημαία του “κινήματος των πλατειών” το καλοκαίρι του 2011 με τα μέλη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να πρωτοστατούν και σε κείνη τη μάχη, επηρέασε και μετατόπισε τόσο το ΚΚΕ όσο και τον ΣΥΡΙΖΑ βοηθώντας να προχωρήσουν αριστερές διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό του.

Η κυβέρνηση Παπανδρέου κατέρρευσε στις αρχές του Νοέμβρη 2011 κάτω από το βάρος αυτών των αγώνων και των πολιτικών αδιεξόδων της. Άνοιξε μια περίοδος μαχών ενάντια στην κυβέρνηση του τραπεζίτη Παπαδήμου, την “τρικομματική” που συμμετείχαν και οι φασίστες του ΛΑΟΣ, στην οποία η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ρίχτηκε με όλες τις δυνάμεις της και με την ώθηση που είχε πάρει από την 1η Συνδιάσκεψή της που έγινε εκείνο τον Οκτώβρη.

Η άνοδος της Αριστεράς

Η κυβέρνηση “εθνικής σωτηρίας” όπως την είχαν ονοματίσει αποδείχτηκε πολύ αδύναμη για να σταματήσει και να συντρίψει το κίνημα, με τρανταχτό παράδειγμα την συγκλονιστική απεργία και τις συγκεντρώσεις τον Φλεβάρη του 2012. Μαυρίστηκε άγρια στις βουλευτικές εκλογές του Μάη του 2012 οι οποίες κατέγραψαν -όπως και εκείνες του Ιούνη- μαζική στροφή προς τ’ αριστερά.

Σε πείσμα της τρομοκρατικής προπαγάνδας της άρχουσας τάξης για τις καταστροφές και συμφορές που θα έφερνε και η παραμικρή κίνηση αμφισβήτησης της ΕΕ και του ευρώ, ένας στους τρεις ψηφοφόρους επέλεξε να ρίξει αριστερό ψηφοδέλτιο στην κάλπη. Ήταν μια συνταρακτική εξέλιξη. Οι εργατογειτονιές που πριν ψήφιζαν μαζικά ΠΑΣΟΚ, εγκατέλειπαν αυτό το κόμμα έχοντας συγκρουστεί μαζί του στις απεργίες και τους δρόμους. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ήταν κομμάτι αυτής της στροφής στ’ αριστερά. Πήρε 79 χιλιάδες ψήφους και 1,2% στις εκλογές του Μάη. Όμως, τη μερίδα του λέοντος την πήρε ο ΣΥΡΙΖΑ που εκτινάχτηκε από το 4,1% το 2009 στο 26,9% τον Ιούνη του 2012. Η προηγούμενη φορά που αριστερό κόμμα είχε πάρει τέτοια ποσοστά ήταν το 1958 όταν η ΕΔΑ είχε πάρει 25% και είχε γίνει αξιωματική αντιπολίτευση.

Η εργατική τάξη πήγαινε αριστερά, μέσα από τις πολιτικές εμπειρίες των αγώνων της. Όμως, όπως έχει συμβεί σε πολλές ανάλογες περιπτώσεις στην ιστορία, αυτή η στροφή τροφοδότησε πλειοψηφικά το κομμάτι εκείνο της Αριστεράς που υποσχόταν ότι μπορούσε να δικαιώσει τους αγώνες και τις ελπίδες του κόσμου, “ρεαλιστικά” με τη διαχείριση του αστικού κράτους από μια αριστερή κυβέρνηση. Κι αυτή η εξέλιξη έβαζε με τη σειρά της πιέσεις στην ίδια την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Ακούγονταν πολύ δυνατά οι φωνές -και μέσα στις γραμμές της- ότι δεν είχε πια ρόλο ως μέτωπο, ότι η θέση του δυναμικού της ήταν μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ για να μπορεί να τον σπρώχνει προς τ’ αριστερά. Μια άλλη μορφή που πήρε αυτή η πίεση στο εσωτερικό της ήταν οι απόψεις που λέγανε ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρέπει να ψαλιδίσει τα αντικαπιταλιστικά της χαρακτηριστικά και να παρουσιάσει τη δική της κυβερνητική πρόταση.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ κράτησε την πολική και οργανωτική αυτοτέλειά της κόντρα το ρεύμα της προσχώρησης στον ΣΥΡΙΖΑ που φυσούσε δυνατά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Δεν έγινε ούτε “13η συνιστώσα” του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε υιοθέτησε τη στάση της ηττοπάθειας και της καταγγελίας ενός “μικρού ΚΚΕ”. Επέμενε ότι η απάντηση στη νέα τρικομματική που σχηματίστηκε (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ) δεν ήταν η “υπεύθυνη αντιπολίτευση” που διαλαλούσε ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το επόμενο ραντεβού στην κάλπη, αλλά η κλιμάκωση των αγώνων για την ανατροπή των Σαμαροβενιζέλων.

“Η ...ΑΝΤΑΡΣΥΑ (!) κατεστάλη” έγραφε στο πρωτοσέλιδό της η δεξιά φυλλάδα Δημοκρατία τον Γενάρη του 2013, όταν η κυβέρνηση επιστράτευε τους απεργούς του Μετρό. Μπορεί το λογοπαίγνιο να είχε στόχο να παρουσιάσει τους απεργούς ως υποκινούμενους από τους «αναρχοαριστεριστές». Όμως, ήταν και μια έμμεση επιβεβαίωση ότι στο νου των πιο μαχητικών εργατών η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ταυτίζεται με την ανταρσία, με τη διάθεση για κλιμάκωση και συνέχεια μέχρι την νίκη.

Οι απεργοί του Μετρό έκαναν χαιρετισμό στη 2η Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (1-2 Ιούνη 2013). Δίπλα τους οι μετανάστες εργάτες γης της Μανωλάδας που είχαν φτιάξει σωματείο για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους, οι εργαζόμενοι στη κλινική Βουγιουκλάκειο στο Χαϊδάρι που έκαναν κατάληψη για τα δεδουλευμένα τους, οι κάτοικοι της Ιερισσού που πάλευαν ενάντια στην καταστροφή των χωριών τους από την εξόρυξη χρυσού.

Λίγες μέρες μετά από εκείνη την Συνδιάσκεψη, η κυβέρνηση προχώρησε στο κλείσιμο της ΕΡΤ. Με τον “ξαφνικό θάνατο” της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, ο Σαμαράς και η κυβέρνησή του ήθελαν να προκαλέσουν “σοκ και δέος” και να κόψουν τα φτερά της αυτοπεποίθησης του εργατικού κινήματος. Η πρόκληση γύρισε μπούμερανγκ. Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ απάντησαν με κατάληψη του Ραδιομεγάρου στην Αγ. Παρασκευή, η αφετηρία ενός πολύμηνου αγώνα που στο τέλος νίκησε. Ο εργατικός έλεγχος, ένα από τα βασικά αιτήματα του αντικαπιταλιστικού μεταβατικού προγράμματος πήρε σάρκα και οστά στην κατάληψη της ΕΡΤ. Οι σύντροφοι/ισσες της ΑΝΤΑΡΣΥΑ έπαιξαν πρωτοπόρο ρόλο βοηθώντας να κερδηθεί και να οργανωθεί η κατάληψη μέσα στην ΕΡΤ, το απεργιακό πρόγραμμα και η περιφρούρηση. Να απλωθεί η απεργία στα υπόλοιπα ΜΜΕ. Να οργανωθούν μαζικές συσκέψεις συνδικαλιστών, σωματείων και ομοσπονδιών, με στόχο να υπάρξει συντονισμός και συνέχεια μετά την 24ωρη απεργία που κάλεσαν ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ στις 13 Ιούνη.

Βήμα το βήμα, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αποδείκνυε ότι μπορούσε να παίζει ρόλο στο πλειοψηφικό αριστερό ρεύμα που διαμορφωνόταν, να ενισχύει την αριστερή ριζοσπαστικοποίηση χωρίς να κάνει εκπτώσεις στο αντικαπιταλιστικό της πρόγραμμα και φυσιογνωμία. Στις τοπικές εκλογές του φθινοπώρου του 2014 οι κινήσεις που στήριξε πήραν 128 χιλιάδες ψήφους και κατάφερε να εκλέξει 35 αγωνιστές/τριες σε περιφερειακά και δημοτικά συμβούλια.

Μετά τον ΣΥΡΙΖΑ τι;

Οι εξελίξεις των τριών τελευταίων χρόνων, μετά την εκλογή του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση τον Γενάρη του 2015, απέδειξαν πόσο πολύτιμη είναι η ύπαρξη και δράση της αντικαπιταλιστικής επαναστατικής αριστεράς απέναντι στην αριστερή κυβέρνηση.

Η “κωλοτούμπα” του ΣΥΡΙΖΑ δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία το καλοκαίρι του 2015 με την υπογραφή του τρίτου μνημονίου. Ήταν εκεί από την αρχή, από τα πρώτα του βήματα στην κυβέρνηση, από την συγκυβέρνηση με τους Καμένους και την εκλογή του Παυλόπουλου, τη “δημιουργική ασάφεια” της συμφωνίας του Φλεβάρη με την “τρόικα” που σήμαινε παράταση της μνημονιακής λιτότητας. Η κυβέρνηση που βγήκε με αντιμνημονιακό πρόγραμμα και αντιρατσιστικές υποσχέσεις πρόδιδε βήμα-βήμα τις ελπίδες του κόσμου που την στήριξε. Αλλά αυτό το κίνημα δεν σταμάτησε να δίνει τις μάχες του.

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν κάθισε στη γωνιά κουνώντας το δάχτυλο στο κόσμο για να “διορθώσει τη ψήφο” του, όπως έκανε για παράδειγμα η ηγεσία του ΚΚΕ. Μια σεχταριστική στάση που είχε κορωνίδα την αποχή στο δημοψήφισμα του Ιούλη. Αντίθετα, οι δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ρίχτηκαν με ορμή στη μάχη του ΟΧΙ, χέρι-χέρι με τον κόσμο που ήθελε να συγκρουστεί με τους εκβιασμούς της κυρίαρχης τάξης. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αποδείχτηκε πολλές φορές δυνατότερο στήριγμα για το 62% του ΟΧΙ, από όλους μαζί τους υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ που είχαν εξαφανιστεί από προσώπου γης τη βδομάδα πριν το δημοψήφισμα. Και γι’ αυτό όταν το μπλοκ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπήκε στη πλατεία Συντάγματος εκείνο βράδυ της 5ης Ιούλη, έγινε δεκτό με θυελλώδη χειροκροτήματα και λίγο μετά ο τότε γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ αναγνώριζε ρητά το ρόλο της στη μάχη του δημοψηφίσματος.

Παρά την εκλογική νίκη του Σεπτέμβρη του 2015, ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε σε μια κρίση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ήδη από τα τέλη Αυγούστου του 2015 αποχώρησαν 25 βουλευτές και υπουργοί του και μαζί με εκατοντάδες άλλα στελέχη συγκρότησαν την ΛΑΕ. Ήταν μια ρήξη με τις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ από τα αριστερά. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν έμεινε αδιάφορη σ’ αυτήν την εξέλιξη. Απηύθυνε πρόταση ισότιμης συνεργασίας προς τη ΛΑΕ στη βάση του αντικαπιταλιστικού προγράμματος μπροστά στις εκλογές τον Σεπτέμβρη του 2015.5 Ήταν μια κίνηση που εκτιμήθηκε θετικά από τον κόσμο που ερχόταν σε ρήξη με τον ΣΥΡΙΖΑ, παρόλο που η ηγεσία της ΛΑΕ αρνήθηκε την πρόταση προτάσσοντας την ανάγκη ενός “δημοκρατικού, πατριωτικού, αντιμνημονιακού μετώπου”.

Μπορεί ιδρυτικές οργανώσεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, όπως η ΑΡΑΝ και η ΑΡΑΣ, να προσχώρησαν τελικά στη ΛΑΕ. Όμως αυτός που δικαιώθηκε ήταν η ΑΝΤΑΡΣΥΑ που εξηγούσε ότι η απάντηση στη δεξιά μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένας πιο «αριστερός ρεφορμισμός» που θα διεκδικήσει μια «πραγματικά αριστερή κυβέρνηση» κινδυνεύοντας να αναπαράγει τα ίδια αδιέξοδα. Αλλά το δυνάμωμα των αγώνων για να ξηλώσουμε παλιά και νέα μνημόνια, η συγκρότηση δυνατής αριστερής αντιπολίτευσης και η εναλλακτική της αντικαπιταλιστικής ανατροπής.
Το πώς συγκροτείται και δυναμώνει αυτή η αριστερή αντιπολίτευση σε περίοδο που η ρεφορμιστική αριστερά βρίσκεται στην κυβέρνηση, δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε συνηθισμένο καθήκον. Οι πιέσεις, είτε της προσαρμογής προς τα δεξιά, είτε της σεχταριστικής αναδίπλωσης που εξαντλείται σε καταγγελίες για τη «μετάλλαξη» του ΣΥΡΙΖΑ, είναι υπαρκτές και πιέζουν όλα τα κομμάτια της Αριστεράς, ανάμεσά τους και τις δυνάμεις της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αυτό ήταν το κέντρο του προβληματισμού -και των αντιπαραθέσεων- στην 3η Συνδιάσκεψη της ΑΝΤΑΡΣΥΑ τον Μάρτη του 2016 αλλά και στην πορεία που ακολούθησε μέχρι σήμερα.

Στα τρία χρόνια που έχουν περάσει από τότε, η εργατική τάξη έχει συσσωρεύσει πολιτικές και αγωνιστικές εμπειρίες. Χιλιάδες αγωνίστριες και αγωνιστές κατανοούν τα όρια της ρεφορμιστικής στρατηγικής του κοινοβουλευτικού δρόμου του ΣΥΡΙΖΑ και κοιτάζουν με ελπίδα προς την ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Αντίστοιχα, κόσμος που στράφηκε προς τη ΛΑΕ, στέκεται σήμερα κριτικά απέναντί της αναγνωρίζοντας “την κληρονομιά των κακών παραδόσεων του ελληνικού ρεφορμισμού στις οποίες επιμένει”, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην επιστολή παραίτησης από το Πολιτικό της Συμβούλιο ένας από τους συντρόφους που το 2015 είχαν επιλέξει να αποχωρήσουν από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ.6

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ έδωσε τις μάχες της αυτά τα τρία χρόνια και σήμερα έχει τη δυνατότητα και το καθήκον να ανοιχτεί πλατιά, όχι να κλειστεί σε ένα καταφύγιο περιμένοντας καλύτερες μέρες. Να στηρίξει την εργατική αντίσταση και τους αγώνες για «να τα πάρουμε όλα πίσω», να πρωτοστατήσει μαζί με την ΚΕΕΡΦΑ στο αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό κίνημα, να προβάλει το πρόγραμμά της και να διαμορφώσει ένα δυνατό ρεύμα αντικαπιταλισμού και στις εκλογικές μάχες των επόμενων μηνών.

Συμβολή

Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ είναι ένα μέτωπο διαφορετικών οργανώσεων και αγωνιστών/τριών με διαφορετική ιστορική πορεία και αναφορές. Οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι του ΣΕΚ επιδιώκουμε όλα αυτά τα δέκα χρόνια της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, να παίζουμε προωθητικό ρόλο. Οργανωτικά, επιμένοντας στην εξώστρεφη δράση και τη δημοκρατική συγκρότηση και λειτουργία της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, την ανάγκη οι διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν στο εσωτερικό της να εκφράζονται ελεύθερα και να εκπροσωπούνται αναλογικά στα εκλεγμένα όργανά της, βήμα μπροστά που έκανε τελικά η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στην 4η Συνδιάσκεψή της τον Απρίλη του 2018. Και πολιτικά. Αναδεικνύοντας σε κάθε περίοδο τις δυνατότητες για το εργατικό κίνημα και την αδυναμία των “από πάνω”, κόντρα σε απαισιόδοξες εκτιμήσεις. Ιεραρχώντας την ανάγκη να ανοιχτεί η ΑΝΤΑΡΣΥΑ στον κόσμο που παλεύει και να τον στηρίξει κινηματικά και πολιτικά. Υπογραμμίζοντας τον πρωτοπόρο ρόλο της εργατικής τάξης κόντρα στην αναζήτηση άλλων “υποκειμένων” είτε αυτά ήταν το “πλήθος” των πλατειών είτε το “πρεκαριάτο”. Στηρίζοντας πρωτοβουλίες οργάνωσης και συντονισμού της εργατικής αντίστασης σε μια σειρά χώρους.

Πρωτοστατούμε μαζί με την ΚΕΕΡΦΑ στην πάλη ενάντια στο ρατσισμό και τους φασίστες, βοηθώντας με αυτόν τον τρόπο την ΑΝΤΑΡΣΥΑ να ηγεμονεύει μέσα στην Αριστερά σαν η δύναμη που μπορεί να μιλάει τολμηρά και ξεκάθαρα για «ανοιχτά σύνορα», νομιμοποίηση και άσυλο για όλους τους μετανάστες και τους πρόσφυγες και να βρεθεί σε εκατοντάδες αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές κινητοποιήσεις: από την «Αθήνα πόλη Αντιφασιστική» δύο μέρες μετά την δολοφονία του Σαχζάτ Λουκμάν τον Γενάρη του 2013 μέχρι τον αντιφασιστικό ξεσηκωμό μετά την δολοφονία του Παύλου Φύσσα και από την διαδήλωση ενάντια στον φράχτη στον Έβρο τον Γενάρη του 2016 και τη συμμετοχή στις μέρες διεθνούς αντιφασιστικής δράσης που οργανώνονται κάθε Μάρτη, μέχρι τη δίκη των δολοφόνων της Χρυσής Αυγής.

Αντίστοιχη συμβολή έχουμε οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι του ΣΕΚ στα «δύσκολα» ζητήματα. Στην πάλη ενάντια στο σεξισμό και κάθε μορφής καταπίεσης, βοηθώντας την ΑΝΤΑΡΣΥΑ να συμμετέχει στα Pride και όλες τις μάχες για ίσα δικαιώματα των γυναικών και των ομοφυλόφιλων και να τις συνδέει με το σύστημα που γεννάει την εκμετάλλευση και την καταπίεση. Στο αντιπολεμικό μέτωπο να κρατάει μια διεθνιστική γραμμή για το Μακεδονικό και τα ελληνοτουρκικά κόντρα στις εθνικιστικές εξορμήσεις της “δικιάς μας” άρχουσας τάξης στα Βαλκάνια, το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Επιμένουμε ιδιαίτερα στην ανάγκη του ενιαίου μετώπου που απλώνει το χέρι στον κόσμο του ρεφορμισμού επιδιώκοντας να τον κερδίσει στις μάχες και στην αντικαπιταλιστική προοπτική πέρα από τα όρια του κοινοβουλευτικού δρόμου. Το καλοκαίρι του 2012 υποστηρίζαμε ότι το 1% της ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί με τις πρωτοβουλίες του να τραβάει το 30% του κόσμου της Αριστεράς. Μετά το 2015 εξηγούσαμε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι το τέλος του δρόμου», η ριζοσπαστικοποίηση προς τα αριστερά συνεχίζεται και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ πρέπει να πρωτοστατήσει σε πρωτοβουλίες κοινής δράσης και συντροφικής συζήτησης για την εναλλακτική, με τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ που έρχεται σε σύγκρουση με τις επιλογές της ηγεσίας του αλλά και όλα τα κομμάτια της πέρα από τον ΣΥΡΙΖΑ αριστεράς.

Σήμερα αυτές οι δυνατότητες είναι ακόμα μεγαλύτερες. Είναι στο χέρι της ΑΝΤΑΡΣΥΑ να τις αξιοποιήσει, ξεπερνώντας υπαρκτά προβλήματα που αντιμετωπίζει εξαιτίας της δυσκολίας της να συνδεθεί με τον κόσμο που αναζητά αριστερές αντιστάσεις και εναλλακτικές. Λάθος απόψεις που επικρατούν σε δυνάμεις της για το πώς διαμορφώνεται η περίοδος αλλά και για το πώς αντιμετωπίζεται ο ρεφορμισμός του ΣΥΡΙΖΑ και η συνδικαλιστική γραφειοκρατία, οδηγούν σε σεχταριστικές αντιμετωπίσεις κοστίζοντας στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ χαμένες ευκαιρίες στις μάχες στο εργατικό και αντιφασιστικό/αντιρατσιστικό κίνημα αλλά και στην κεντρική πολιτική της παρέμβαση. Ο ρεφορμισμός και η συνδικαλιστική γραφειοκρατία δεν αντιμετωπίζονται απλά με καταγγελίες και φραστικές επιθέσεις. Οι αγωνιστές και οι αγωνίστριες που απογοητεύονται από τον ΣΥΡΙΖΑ και παλεύουν ενάντια στις προδοσίες του, μπορούν να κερδίζονται στην αντικαπιταλιστική αριστερά καθώς ανακαλύπτουν μέσα από την κοινή δράση ότι η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί να αποτελεί στήριγμα για την αναζήτηση γνήσιας αριστερής εναλλακτικής.

Ζούμε σε μια περίοδο που η ριζοσπαστικοποίηση και οι εξεγέρσεις εξακολουθούν να είναι στην ημερήσια διάταξη. Από τα “κίτρινα γιλέκα” στη Γαλλία, μέχρι τις αντιρατσιστικές και αντιφασιστικές μάχες στην Ευρώπη και στην Αμερική, ένα νέο κίνημα δίνει δυνατότητες και θέτει προκλήσεις στην Αριστερά. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί να τις αδράξει, στηριγμένη και στα πολύτιμα διδάγματα και εμπειρίες της συγκλονιστικής δεκαετίας που πέρασε. Το μέλλον ανήκει στον αντικαπιταλισμό!

Σημειώσεις

1. Http://eklogika.gr/parties/antarsya_tautotita 

2. Πάνος Γκαργκάνας, “Κρίση, εξέγερση και ριζοσπαστική Αριστερά”, Σοσιαλισμός από τα Κάτω 76 (Σεπτέμβρης – Οκτώβρης 2009) http://socialismfrombelow.gr/article.php?id=425 

3. Πολιτική Εισήγηση του Συντονιστικού στη Συνέλευση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ 27-28 Μάρτη 

4. Θ. Καμπαγιάννης, “Ο δρόμος για την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Σοσιαλισμός από τα Κάτω 88 (Σεπτέμβρης – Οκτώβρης 2011) http://socialismfrombelow.gr/article.php?id=473 

5. Απόφαση του Πανελλαδικού Συντονιστικού Οργάνου της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (30/9/2015), Εργατική Αλληλεγγύη 1188 (2/92015), http://ergatiki.gr/article.php?id=12290&issue=1188 

6. Π. Σωτήρης: Επιστολή παραίτησης από το ΠΣ της ΛΑΕ, 17/12/2018, https://lastingfuture.blogspot.com/2018/12/blog-post.html?fbclid=IwAR1B87JHLM9vmawi4ua8zwrVeoH5Q3V3sDzcWGymoiDSWyHttiR_V0BKXRc

Δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό "Σοσιαλισμός Από Τα Κάτω" / τεύχος 132