Νέο τεύχος “Σοσιαλισμός από τα Κάτω”: Για την εργατική έξοδο από τα Μνημόνια

Λένα Βερδέ 

Στην αναμέτρηση του εργατικού κινήματος και της Αριστεράς με την άρχουσα τάξη και τους πολιτικούς εκπροσώπους της μετά την πολυδιαφημισμένη «έξοδο από τα μνημόνια», είναι αφιερωμένο το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω που μόλις κυκλοφόρησε (Νο 130, Σεπτέμβρης-Οκτώβρης 2018). Κόντρα στο κυρίαρχο αφήγημα της οικονομικής ανάκαμψης, του τέλους των σκληρών επιθέσεων και της αντιστροφής πολλών από αυτές που επιβλήθηκαν τα τελευταία οκτώ χρόνια, τα άρθρα του νέου ΣΑΚ παρουσιάζουν τα κρίσιμα μέτωπα πάνω στα οποία θα διεξαχθούν οι ταξικές συγκρούσεις της επόμενης περιόδου. Και βοηθούν ώστε ο απεργιακός και αντιρατσιστικός-αντιφασιστικός Σεπτέμβρης που μόλις ξεκίνησε να έχει νικηφόρα συνέχεια.

Η παγκόσμια εικόνα του συστήματος διαψεύδει την προπαγάνδα της οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Το άρθρο «Ντόναλντ Τραμπ - Η σήψη της κυρίαρχης τάξης» στέκεται στις εξελίξεις στις ΗΠΑ, στην καρδιά του καπιταλισμού, ακριβώς για αναδείξει τη διεθνή διάσταση των αδιεξόδων των από πάνω. Όπως εξηγεί η Μαρία Στύλλου που υπογράφει το άρθρο: «Ο Τράμπ κέρδισε την προεδρία των ΗΠΑ στις εκλογές του Νοέμβρη του 2016 με κεντρικό σύνθημα ότι είναι αυτός που θα μπορούσε να αποκαταστήσει την ηγεμονία της Αμερικής σε όλο τον κόσμο. Να ξαναστήσει την οικονομία μετά την κρίση, να ξαναφέρει τις ΗΠΑ στο κέντρο των διεθνών εξελίξεων, να ξαναγίνει η κυρίαρχη δύναμη διεθνώς, να καθορίσει τις αγορές. Δυο χρόνια μετά, τα σχέδιά του βρίσκονται στον αέρα, και ο ίδιος κινδυνεύει όχι μόνο να χάσει τις εκλογές του φετινού Νοέμβρη, αλλά πολύ περισσότερο να έχει την τύχη του Νίξον μετά το σκάνδαλο του Γουότεργκέϊτ». Η ανάλυσή της εξοπλίζει το κίνημα που αντιστέκεται με όσα τα κυρίαρχα μέσα εδώ επιμελώς αποκρύπτουν.

Αντίστοιχο ρόλο παίζει το άρθρο «Οι αγώνες και η Αριστερά στη “μεταμνημονιακή” εποχή». Σε αυτό, ο Πάνος Γκαργκάνας συγκεντρώνει τις προκλήσεις της νέας περιόδου στην Ελλάδα -εστιάζοντας στη φονική κληρονομιά των μνημονίων όπως αποδείχτηκε τραγικά με τις πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική, στις ανησυχίες για τη διεθνή πορεία της οικονομίας και τους γεωπολικούς ανταγωνισμούς, αλλά και στο κρίσιμο ερώτημα πού θα κατευθυνθούν τα πλεονάσματα του προϋπολογισμού, «σε κίνητρα για τους καπιταλιστές ή στην αντιστροφή της λιτότητας;». Όπως γράφει: «Οι μάχες για να μην πάνε τα πλεονάσματα σε τοκοχρεολύσια για τους τραπεζίτες, σε φοροαπαλλαγές για τους καπιταλιστές και σε πολεμικές δαπάνες αποκτούν μεγαλύτερες διαστάσεις στη “μεταμνημονιακή” εποχή». Και αναδεικνύει τον αναντικατάστατο ρόλο της επαναστατικής αριστεράς ως «το στήριγμα για να ξεδιπλωθούν όλοι οι αγώνες ώστε να πληρώσουν επιτέλους για την κρίση αυτοί που πραγματικά φταίνε, οι καπιταλιστές και το χρεοκοπημένο σύστημά τους».

Σύγκρουση

Τα επόμενα άρθρα εξειδικεύουν τα μέτωπα της σύγκρουσης. Η μάχη ενάντια στην άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και στις ρατσιστικές πολιτικές που της στρώνουν το δρόμο είναι κεντρική. Στο άρθρο «Ο αντιφασιστικός Σεπτέμβρης», ο Πέτρος Κωνσταντίνου δίνει την πανευρωπαϊκή εικόνα της φασιστικής απειλής και με βάση αυτή εξηγεί γιατί καλέσματα σαν τα αντιρατσιστικά-αντιφασιστικά συλλαλητήρια στις 15 Σεπτέμβρη φέτος είναι τόσο κρίσιμα. Με κέντρο μια βασική επιλογή που είχε από την πρώτη στιγμή η ΚΕΕΡΦΑ: «ούτε υποτίμηση, ούτε πανικός για την άνοδο των φασιστών αλλά πρωτοβουλίες για την συγκρότηση της δύναμης του κινήματος που μπορεί να τους σταματήσει».

Στο μέτωπο της Παιδείας, η κυβερνητική προπαγάνδα δίνει τα ρέστα της για να πείσει ότι προχωρά σε μέτρα που ικανοποιούν βασικά αιτήματα του εκπαιδευτικού κινήματος. Αντίστοιχη είναι η κυβερνητική προσπάθεια στο μέτωπο της Υγείας. Τα άρθρα «Αντίσταση στο σχολείο της αγοράς» που υπογράφει ο Σεραφείμ Ρίζος και «Μαρξισμός και Ψυχική Υγεία» που υπογράφει η Λίλιαν Μπουρίτη καταρρίπτουν την κυβερνητική επιχειρηματολογία μέσα από τα πραγματικά στοιχεία των περικοπών που έχουν πλήξει τη Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία και Υγεία τα τελευταία χρόνια και συνεχίζονται σήμερα. Και οι δύο προβάλλουν τις μάχες των εκπαιδευτικών, των υγιεινομικών και ολόκληρου του εργατικού κινήματος ως μοναδικό αντίδοτο στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που διαλύουν τις κοινωνικές υπηρεσίες.

Τα επόμενα άρθρα του περιοδικού συγκροτούν ένα «δεύτερο μέρος», αφιερωμένο στην ιστορία. Κι αυτό όμως είναι βασισμένο στις ανάγκες που έχει το εργατικό κίνημα και η Αριστερά σήμερα, πρώτα από όλα απέναντι στις ιδεολογικές επιθέσεις της κυρίαρχης τάξης. Στο άρθρο «Πόλεμος και Επανάσταση στα Βαλκάνια», ο Λέανδρος Μπόλαρης παρουσιάζει την επανέκδοση της συλλογής των κειμένων του Λέον Τρότσκι “Τα Βαλκάνια και οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-1913”. Όπως γράφει η επανέκδοση γίνεται σε μια ταιριαστή συγκυρία, «με το “Μακεδονικό” να έρχεται πάλι στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας και τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στην περιοχή να φουντώνουν. Τόσο στις αρχές της δεκαετίας του '90 όσο και σήμερα οι εθνικιστικοί μύθοι, από τους πιο χοντροκομμένους μέχρι τους πιο εκλεπτυσμένους, έπαιρναν νέα ζωή. Η Αριστερά χρειάζεται να τους αντιμετωπίσει. Τα κείμενα του Τρότσκι ... είναι ένα πολυτιμο εφόδιο σε αυτή την προσπάθεια».

Αντίστοιχα, το άρθρο «Τα εργατικά συμβούλια στη Δύση» που υπογράφει ο Κώστας Βλασόπουλος και εστιάζει στο κύμα των «επαναστάσεων και εξεγέρσεων που συγκλόνισε τον κόσμο μεταξύ 1917-1923», ανταποκρίνεται στη μαζική σήμερα αναζήτηση εναλλακτικής από τη φρίκη του καπιταλισμού. Στο κέντρο του βρίσκεται η εμπειρία της γερμανικής επανάστασης και της ιταλικής «κόκκινης διετίας» εκατό χρόνια πριν, «μια πολύτιμη κληρονομιά έμπνευσης και διδαγμάτων για όσους θέλουν να οργανώσουν τις μάχες του σήμερα και του αύριο».

Η συνέντευξη με τον Ιάσονα Χανδρινό για το τελευταίο του βιβλίο «Πόλεις σε Πόλεμο 1939-1945» και τα κινήματα της Αντίστασης στη ναζιστική κατοχή σε όλη την Ευρώπη, είναι επίσης εμπνευστική για τους αγώνες σήμερα. Όπως αναφέρει σε ένα σημείο της συνέντευξης: «Το όπλο της απεργίας είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την αντίσταση στην πόλη ... είναι μια πανευρωπαϊκή γλώσσα διαμαρτυρίας. “Χτυπάει” τις αυτοκινητοβιομηχανίες της Φίατ στο Τορίνο, τα ναυπηγεία της Κοπεγχάγης και τα Λιπάσματα στη Δραπετσώνα (η πιο μαζική μέχρι τότε εργατική απεργία στην κατεχόμενη Ελλάδα, μέσα Αυγούστου του 1942)».

Τέσσερις εκδόσεις παρουσιάζονται στις σελίδες της Βιβλιοκριτικής: ο Πάνος Γκαργκάνας γράφει για το βιβλίο «Μετά το 1922 – Η παράταση του διχασμού» του Γιώργου Θ. Μαυρογορδάτου, η Λένα Βερδέ για το «Ήταν πιο πολύ του ξύπνημα του ανθρώπου» του Σαμουήλ Μιζάν, ο Κώστας Πίττας για το «Ο Πλάτων στη Βαγδάτη ή Το φως της Ανατολής» του John Freely και ο Γιώργος Πίττας για «Το Εθνικό Ζήτημα στην εποχή μας» του Πέτρου Παπακωνσταντίνου.