Λέων Τρότσκυ

Χωρίς την ένοπλη εξέγερση της 7ης Νοεμβρίου (25ης Οκτωβρίου) 1917, το σοβιετικό κράτος δεν θα υπήρχε. Αλλά και η εξέγερση δεν έπεσε απ’ τον ουρανό. Για την Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν αναγκαία μια σειρά ιστορικών προϋποθέσεων:

1) Το σάπισμα των παλιών κατεχουσών τάξεων, της αριστοκρατίας, της μοναρχίας και της γραφειοκρατίας.

2) Η πολιτική αδυναμία της μπουρζουαζίας, η οποία δεν είχε καμιά ρίζα μέσα στις λαϊκές μάζες.

3) Ο επαναστατικός χαρακτήρας του αγροτικού ζητήματος.

4) Ο επαναστατικός χαρακτήρας του προβλήματος των καταπιεζόμενων εθνοτήτων.

5) Το επιβλητικό κοινωνικό βάρος του προλεταριάτου.

Σ’ αυτές τις οργανικές προϋποθέσεις πρέπει να προσθέσουμε τις εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες της περίστασης:

6) Η επανάσταση του 1905 υπήρξε το μεγάλο σχολείο, ή, κατά την έκφραση του Λένιν, η «γενική δοκιμή» της επανάστασης του 1917. Τα Σοβιέτ, σαν αναντικατάστατη οργανωτική μορφή του ενιαίου προλεταριακού μετώπου μέσα στην επανάσταση, δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά στα 1905.

7) Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος όξυνε όλες τις αντιφάσεις, απέσπασε τις καθυστερημένες μάζες από την κατάσταση της ακινησίας τους και προετοίμασε έτσι τον μεγαλειώδη χαρακτήρα της καταστροφής.

Αλλά όλες αυτές οι συνθήκες που επαρκούσαν εντελώς για να εκραγεί η επανάσταση ήταν ανεπαρκείς για να εξασφαλίσουν τη νίκη του προλεταριάτου μέσα στην επανάσταση. Για αυτή τη νίκη ένας ακόμα όρος ήταν αναγκαίος:

8) Το Μπολσεβίκικο Κόμμα.

Απόσπασμα από το «Η Οκτωβριανή Επανάσταση» (Διάλεξη της Κοπεγχάγης), 1932