Η «Κοινή Κοίτη» Της Αριστεράς / Του Αντ. Νταβανέλου

Η ομιλία του Αντώνη Νταβανέλου, στην εκδήλωση του Κόκκινου Δικτύου «Τι Αριστερά χρειαζόμαστε;» (ΕΣΗΕΑ, 29/2).

Μπαί­νο­ντας σε μια κρί­σι­μη πε­ρί­ο­δο, είναι χρή­σι­μο να δη­λώ­νει ο κα­θέ­νας εξαρ­χής τις προ­θέ­σεις του: εμείς επι­διώ­κου­με την τα­χύ­τε­ρη συ­γκρό­τη­ση της κατά το δυ­να­τόν πλα­τύ­τε­ρης κοι­νής κοί­της της αντι­μνη­μο­νια­κής-ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς. Και επει­δή αυτά δεν γί­νο­νται με ευχές, ο κα­θέ­νας οφεί­λει να μι­λή­σει για τις επι­λο­γές του, αυτές να γί­νουν αντι­κεί­με­νο δη­μό­σιας συ­ζή­τη­σης, ώστε να δια­πι­στω­θούν τα ει­λι­κρι­νώς κοινά ση­μεία (που θεωρώ ότι είναι πολλά) και να επι­τα­χυν­θούν οι διερ­γα­σί­ες.

Εμείς έχου­με κάνει την επι­λο­γή της ΛΑΕ. Επι­μέ­νου­με σε αυτήν, ενώ ταυ­τό­χρο­να διεκ­δι­κού­με αλ­λα­γές στη ΛΑΕ, με στόχο να μπο­ρεί να εκ­πλη­ρώ­σει τις εξαγ­γε­λί­ες της. Σε αυτές τις αλ­λα­γές υπάρ­χουν δύο έν­νοιες-κλει­διά: Διεύ­ρυν­ση και δη­μο­κρα­τι­κή συ­γκρό­τη­ση και λει­τουρ­γία.

Ας δούμε κά­ποια ση­μεία πιο συ­γκε­κρι­μέ­να:

1. Η Συ­γκυ­ρία

Θα έχου­με να λει­τουρ­γή­σου­με μέσα σε συν­θή­κες οξυ­μέ­νου κοι­νω­νι­κού πο­λέ­μου και ακραί­ας πο­λι­τι­κής αστά­θειας.

Απο­δει­κνύ­ε­ται σή­με­ρα ότι η 20/9 δεν ήταν αυτό που δή­λω­σαν ο Τσί­πρας και τα πα­πα­γα­λά­κια του. Η φι­λο­μνη­μο­νια­κή πλειο­ψη­φία στη Βουλή δεν αντα­να­κλού­σε μια φι­λο­μνη­μο­νια­κή στρο­φή της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας. Η ψήφος των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών δυ­νά­με­ων πάρ­θη­κε με υφαρ­πα­γή: πριν υπάρ­ξουν κοι­νω­νι­κές εμπει­ρί­ες για το Μνη­μό­νιο 3, με την ψευδή υπό­σχε­ση για πα­ράλ­λη­λο πρό­γραμ­μα, με τη συ­ναί­νε­ση των δα­νει­στών.

Η πρώτη σο­βα­ρή από­πει­ρα της κυ­βέρ­νη­σης να εφαρ­μό­σει τις δε­σμεύ­σεις της, με το «άγριο» αντια­σφα­λι­στι­κό νο­μο­σχέ­διο, έφερε στην επι­φά­νεια των κοι­νω­νι­κή αντί­στα­ση. Οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις των αγρο­τών και των αυ­το­α­πα­σχο­λού­με­νων επι­στη­μό­νων (παρά τα προ­φα­νή ελ­λείμ­μα­τα της συν­δι­κα­λι­στι­κο­πο­λι­τι­κής ηγε­σί­ας τους...) έχουν ήδη συ­γκλο­νι­στι­κά πο­λι­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα. Και εί­μα­στε ακόμα στην αρχή: η ορι­στι­κή μορφή του αντια­σφα­λι­στι­κού νόμου θα συ­να­ντή­σει έναν ακόμα πιο επι­κίν­δυ­νο αντί­πα­λο, τις αντι­δρά­σεις των μι­σθω­τών, του ορ­γα­νω­μέ­νου ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος. Παρά τα προ­βλή­μα­τα απο­θάρ­ρυν­σης και σύγ­χυ­σης που έχει προ­κα­λέ­σει η με­τάλ­λα­ξη του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, οι αγώ­νες και η πο­λι­τι­κή με­τα­τό­πι­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων και των λαϊ­κών δυ­νά­με­ων πα­ρα­μέ­νουν στην Ελ­λά­δα ως κα­θο­ρι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας.

Όμως ταυ­τό­χρο­να με τη Χά­ρυ­βδη των αγώ­νων, η κυ­βέρ­νη­ση συ­να­ντά τη Σκύλ­λα των δα­νει­στών. Η έντα­ση της κρί­σης του διε­θνούς κα­πι­τα­λι­σμού δια­ψεύ­δει τα χα­ζο­χα­ρού­με­να σε­νά­ρια του οι­κο­νο­μι­κού επι­τε­λεί­ου και οι «θε­σμοί» στέλ­νουν στυ­γνό μή­νυ­μα: Εφαρ­μο­γή, ηλί­θιοι! Αυτό ση­μαί­νει την πι­θα­νό­τη­τα ακόμα πιο σκλη­ρής μορ­φής του αντια­σφα­λι­στι­κού νόμου, την υπο­χρέ­ω­ση για πρό­σθε­τες αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σεις (φο­ρο­λο­γι­κό, ερ­γα­σια­κό), ακόμα και την πίεση του ΔΝΤ για ένα νέο κο­λοσ­σιαίο «πα­κέ­το» πρό­σθε­της λι­τό­τη­τας, της τάξης των 7,5-9 δισ. ευρώ.

Την ίδια στιγ­μή βρι­σκό­μα­στε μπρο­στά στην επα­νά­λη­ψη ενός σκλη­ρού πο­λι­τι­κού μη­νύ­μα­τος: μια κυ­βέρ­νη­ση που υπο­χω­ρεί στην οι­κο­νο­μία και στα «τα­ξι­κά ζη­τή­μα­τα» είναι υπο­χρε­ω­μέ­νη να υπο­χω­ρή­σει σε όλη τη γραμ­μή, σε όλα τα μέ­τω­πα.

Μια κυ­βέρ­νη­ση της τάχα μου Αρι­στε­ράς έφτα­σε στην κα­τά­ντια να κα­λέ­σει το ΝΑΤΟ (για πρώτη φορά από το 1974!) να πα­ρέμ­βει στρα­τιω­τι­κά στο Αι­γαίο και στην ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο. Η «ατζέ­ντα» της αρ­μά­δας είναι ένας εξαι­ρε­τι­κά αντι­δρα­στι­κός σχε­δια­σμός: βίαια «απο­τρο­πή» των προ­σφύ­γων, επι­τή­ρη­ση του πο­λε­μι­κού πε­δί­ου στη Συρία, αντα­γω­νι­σμός ισχύ­ος με τη ρω­σι­κή αρ­μά­δα που ήδη βρί­σκε­ται εκεί... Για τη ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά επεί­γει το «πά­ντρε­μα» της κα­θα­ρής αντι­ρα­τσι­στι­κής πάλης σε αλ­λη­λεγ­γύη με τους πρό­σφυ­γες, με την αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή-αντι­πο­λε­μι­κή πο­λι­τι­κή γραμ­μή και δράση.

Οι συ­νέ­πειες αυτού του «φορ­τί­ου» πάνω στην πο­λι­τι­κή αντο­χή της κυ­βέρ­νη­σης είναι ήδη ορα­τές. Η δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση για την ανά­γκη «διεύ­ρυν­σης» του κυ­βερ­νη­τι­κού στρα­το­πέ­δου δρο­μο­λο­γεί μια πο­ρεία είτε προς κυ­βέρ­νη­ση εθνι­κής ενό­τη­τας, είτε και προς ανε­ξέ­λεγ­κτη πο­λι­τι­κή κρίση με υπο­χρε­ω­τι­κή κα­τα­φυ­γή στις κάλ­πες, σε­νά­ριο που αυτήν τη φορά δεν έχει τη συ­ναί­νε­ση των δα­νει­στών.

2. Πρό­γραμ­μα

Από τις μέχρι σή­με­ρα εμπει­ρί­ες όλων μας προ­κύ­πτει μια ελά­χι­στη βάση προ­γραμ­μα­τι­κής συ­νεν­νό­η­σης, που δεν χρειά­ζε­ται να «μα­σκα­ρευ­τεί» σε δήθεν «κυ­βερ­νη­τι­κό» πρό­γραμ­μα (τάχα λε­πτο­με­ρές, δήθεν κο­στο­λο­γη­μέ­νο κ.ο.κ.). Αντί­θε­τα, μια σαφής προ­γραμ­μα­τι­κή συ­νεν­νό­η­ση μπο­ρεί να έχει το ρόλο με­τα­βα­τι­κού προ­γράμ­μα­τος. Αυτό οφεί­λει να πε­ρι­λαμ­βά­νει τα εξής:

1. Να εν­σω­μα­τώ­νει τα αι­τή­μα­τα των αγω­νι­ζό­με­νων μαζών, σε μια σαφή πο­λι­τι­κή αντι­λι­τό­τη­τας, σε ένα αντί­στρο­φο μνη­μό­νιο υπέρ των λαϊ­κών τά­ξε­ων και σε βάρος των κα­πι­τα­λι­στών και των διε­θνών συμ­μά­χων τους.

2. Να εν­σω­μα­τώ­νει τους «εν­διά­με­σους στό­χους» χωρίς τους οποί­ους ήδη γνω­ρί­ζου­με ότι είναι αδύ­να­τον να απα­ντη­θεί η λι­τό­τη­τα (στάση πλη­ρω­μών, δια­γρα­φή χρέ­ους, εθνι­κο­ποί­η­ση τρα­πε­ζών, αντι­στρο­φή ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, κα­τάρ­γη­ση «ελευ­θε­ριών» δρα­πέ­τευ­σης κε­φα­λαί­ων κ.ο.κ.). Οι στό­χοι αυτοί υπο­χρε­ώ­νουν να μι­λή­σου­με ξανά για το σχέ­διο «κυ­βέρ­νη­ση Αρι­στε­ράς», σε συν­δυα­σμό με τη σα­φέ­στε­ρη στή­ρι­ξη στις αγω­νι­ζό­με­νες μάζες και στις ορ­γα­νώ­σεις τους, έξω από τη στρα­τη­γι­κή της εκλο­γι­κής «ανά­θε­σης».

3. Να απα­ντά­με με σα­φή­νεια αλλά και με­τα­βα­τι­κή πο­λι­τι­κή στο ζή­τη­μα του ευρώ. Η εμπει­ρία της Κύ­πρου και –κυ­ρί­ως!– της «δια­πραγ­μά­τευ­σης» Τσί­πρα απο­δει­κνύ­ει ότι δεν είναι δυ­να­τόν να ανα­τρα­πεί η λι­τό­τη­τα μέσα στα όρια αντο­χής του ευρώ και με τη «συ­ναί­νε­ση» της Ευ­ρω­ζώ­νης και της ΕΕ. Η συ­ζή­τη­ση αυτή αγκα­λιά­ζει ήδη σχε­δόν όλη τη ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά στην Ευ­ρώ­πη και η διε­θνο­ποί­η­σή της διευ­κο­λύ­νει τα συ­μπε­ρά­σμα­τα αλλά και τις κοι­νές τα­κτι­κές.

4. Να εν­σω­μα­τώ­νει τη σο­σια­λι­στι­κή στρα­τη­γι­κή. Ο σκο­πός σε όλα τα με­τα­βα­τι­κά προ­γράμ­μα­τα είναι κα­θο­ρι­στι­κός. Γιατί «φω­τί­ζει» με σα­φή­νεια όλες τις προ­γραμ­μα­τι­κές επι­λο­γές. Έτσι, π.χ., η αντι-ευ­ρώ στάση της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς δεν έχει τί­πο­τα κοινό με τον ευ­ρω­σκε­πτι­κι­σμό αστι­κών δυ­νά­με­ων ή και τις δη­μα­γω­γί­ες της ακρο­δε­ξιάς. Ο «σκο­πός» κα­θο­ρί­ζει επί­σης τις επι­λο­γές στο κρί­σι­μο ζή­τη­μα των συμ­μα­χιών: που δεν μπο­ρεί να είναι «ευ­ρύ­τε­ρες» από το μέ­τω­πο δυ­νά­με­ων της πο­λι­τι­κής Αρι­στε­ράς (δη­λα­δή των ερ­γα­τι­κών κομ­μά­των και ορ­γα­νώ­σε­ων), απο­κλεί­ο­ντας τη σύ­μπλευ­ση με αστι­κά κόμ­μα­τα και ορ­γα­νω­μέ­νες δυ­νά­μεις υπό όποια συ­γκυ­ρια­κή με­τα­τό­πι­ση (δη­μο­κρα­τι­κή, πα­τριω­τι­κή ή άλλη...).

3. Με τι ορ­γα­νω­τι­κές επι­λο­γές;

Το κα­λο­καί­ρι του ’15 στη­ρί­ξα­με απο­φα­σι­στι­κά τη ΛΑΕ, απο­δε­χό­με­νοι την ανά­γκη να πα­ρου­σια­στεί –έστω και βια­στι­κά– πο­λι­τι­κή και εκλο­γι­κή εναλ­λα­κτι­κή λύση στη βίαιη στρο­φή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ στο Μνη­μό­νιο 3. Εξα­κο­λου­θού­με να πι­στεύ­ου­με ότι ήταν ανα­γκαίο και σωστό και ότι όσοι το υπο­τί­μη­σαν έκα­ναν πο­λι­τι­κό λάθος.

Η ΛΑΕ ητ­τή­θη­κε στις επι­λο­γές της 20/9. Ο απο­λο­γι­σμός και η ανα­γκαία αυ­το­κρι­τι­κή έχουν μόνο σε έναν βαθμό γίνει και αυτή η συ­ζή­τη­ση πρέ­πει να συ­νε­χι­στεί συ­γκε­κρι­μέ­να. Όμως η ΛΑΕ κρά­τη­σε έναν ση­μα­ντι­κό αριθ­μό αγω­νι­στών-στριών πα­νελ­λα­δι­κά, ένα δυ­να­μι­κό ορ­γα­νω­μέ­νο και με εμπει­ρία πο­λι­τι­κής πα­ρέμ­βα­σης και μα­ζι­κής δρά­σης. Είναι ένας πα­ρά­γο­ντας που κα­νείς δεν έχει δυ­να­τό­τη­τα να υπο­τι­μά.

Όμως είναι φα­νε­ρό ότι η ΛΑΕ για να υπη­ρε­τή­σει τους σκο­πούς της οφεί­λει να αλ­λά­ξει. Κρί­σι­μοι πα­ρά­γο­ντες είναι:

α) Διεύ­ρυν­ση. Υπο­στη­ρί­ζου­με ανοι­χτά την ανά­γκη σύ­μπλευ­σης των δυ­νά­με­ων, με­τα­ξύ Δι­κτύ­ω­σης Ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς και ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ (του­λά­χι­στον όσων κά­νουν την επι­λο­γή μιας ει­λι­κρι­νούς και συ­στη­μα­τι­κής αντι­σε­χτα­ρι­στι­κής «στρο­φής»).

β) Δη­μο­κρα­τι­κή λει­τουρ­γία. Με συλ­λο­γι­κή ηγε­σία, με συμ­φω­νη­μέ­νο δη­μό­σιο λόγο, με αυ­θε­ντι­κή εσω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή συ­ζή­τη­ση, με ανα­γνώ­ρι­ση ρό­λου-ευ­θύ­νης-αρ­μο­διο­τή­των στις ορ­γα­νώ­σεις, με ει­δι­κή μέ­ρι­μνα για το ρόλο του «ανέ­ντα­χτου» δυ­να­μι­κού.

γ) Με­τω­πι­κή αντί­λη­ψη. Πε­ρι­γρά­ψα­με, αρ­χι­κά, τη ΛΑΕ ως «μέ­τω­πο υπό κα­τα­σκευή». Συμ­φω­νού­με με όσους-ες υπο­γραμ­μί­ζουν ότι η ΛΑΕ είναι «βήμα» προς το ανα­γκαίο μέ­τω­πο. Αυτά ση­μαί­νουν ότι κάθε «συ­νι­στώ­σα» οφεί­λει να έχει μια κα­θα­ρή διά­κρι­ση ανά­με­σα στις ανά­γκες δικής της συ­γκρό­τη­σης και τις ανά­γκες συ­γκρό­τη­σης της ΛΑΕ. Ση­μαί­νουν ότι οι προ­γραμ­μα­τι­κές επι­λο­γές και ο δη­μό­σιος πο­λι­τι­κός λόγος δεν μπο­ρούν να στη­ρί­ζο­νται σε μια «στενή» εκ­δο­χή του μαρ­ξι­σμού ή της πο­λι­τι­κής πα­ρά­δο­σης της Αρι­στε­ράς, αλλά οφεί­λουν να εν­σω­μα­τώ­νουν και όχι να απο­κλεί­ουν δυ­νά­μεις.

Με­τω­πι­κή αντί­λη­ψη, επί­σης, ση­μαί­νει δέ­σμευ­ση για στή­ρι­ξη αυ­θε­ντι­κών με­τω­πι­κών σχη­μά­των (επι­τρο­πών βάσης, πρω­το­βου­λιών κ.ο.κ.) στις συ­νοι­κί­ες και στους χώ­ρους δου­λειάς. Με πραγ­μα­τι­κά πλατύ χα­ρα­κτή­ρα και όχι με μια τυ­πι­κή συ­γκόλ­λη­ση δυ­νά­με­ων (π.χ. με­τα­ξύ ΛΑΕ-ΑΝΤΑΡ­ΣΥΑ) στη βάση κά­ποιου «πλαι­σί­ου» στο χαρτί.

Η ΛΑΕ βα­δί­ζει προς μια ση­μα­ντι­κή δια­δι­κα­σία: την ιδρυ­τι­κή Συν­διά­σκε­ψή της. Αυτή η δια­δι­κα­σία πρέ­πει να πα­ρα­μεί­νει «ανοι­χτή», επι­διώ­κο­ντας ση­μα­ντι­κή συ­σπεί­ρω­ση δυ­νά­με­νων. Αυτό ση­μαί­νει μια πραγ­μα­τι­κά ανοι­χτή πο­λι­τι­κή συ­ζή­τη­ση μέσα στο «λαό» της Αρι­στε­ράς. Αυτήν την έν­νοια είχε και η πρω­το­βου­λία του Κόκ­κι­νου Δι­κτύ­ου και δε­σμευό­μα­στε να συ­νε­χί­σου­με αυτήν τη συ­ζή­τη­ση.

Πηγή : rproject