Η ζωή του Λέων Νταβίντοβιτς Τρότσκι (1879 – 1940), του πιο συκοφαντημένου ίσως επαναστάτη του 20ου αιώνα δεν ήταν το νυχτοπερπάτημα της γάτας στην πιο ταραγμένη περίοδο της ανθρωπότητας, αλλά η περπατησιά ενός κόκκινου προμηθέα που έσπερνε την φλόγα της επανάστασης από το ένα άκρο της Γης έως το άλλο. Από την Κίνα, τη Ρωσία, τις μητροπόλεις του καπιταλισμού/ιμπεριαλισμού, έως την αμερικάνικη ήπειρο η Ιστορία γεννοβολούσε φρίκες και θαύματα.
Η πρώτη επιτυχημένη σοσιαλιστική επανάσταση στη Ρωσία το 1917, το κύμα των προλεταριακών επαναστάσεων στην Ευρώπη μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η αντεπανάσταση του φασισμού στην Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία στο μεσοπόλεμο, η επικράτηση του σταλινισμού στην χώρα των Σοβιέτ και τέλος ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Όλα τα παραπάνω σχημάτιζαν ένα καλειδοσκόπιο πρωτοφανέρωτων και κοσμοϊστορικών γεγονότων, η κατανόηση και η ερμηνεία των οποίων ζάλιζαν την πολιτική κρίση και των πιο επιφανών μαρξιστών της εποχής.
Στον Λ. Τρότσκι ανήκει η τιμή ότι βρέθηκε με τις θεωρητικές του αναλύσεις του αλλά και την πολιτική του δράση συγχρονισμένος με την κίνηση της Ιστορίας και τις ανάγκες της επαναστατικής τάξης του προλεταριάτου. Ανδρωμένος μέσα στη Ρώσικη Σοσιαλδημοκρατία και τις οξείες διαμάχες στο εσωτερικό της, αναδείχθηκε πρόεδρος του Σοβιέτ στην Αγία Πετρούπολη στην επανάσταση του 1905. Με βάση αυτή την εμπειρία συνέλαβε τη δυναμική των Σοβιέτ ως όργανα αυτοοργάνωσης της εργατικής εξουσίας και προέβλεψε την εξάπλωση τους στο σύνολο της Ρωσίας στο επόμενο επαναστατικό κύμα. Διατύπωσε επίσης για πρώτη φορά τη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης, εκτιμώντας ότι οποιαδήποτε προοδευτική ιστορική εξέλιξη στη Ρωσία μπορούσε να προέλθει και να πραγματωθεί μόνο διαμέσου της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Το 1917 ως ηγέτης της στρατιωτικής επιτροπής του Σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης οργάνωσε την εξέγερση του Οκτώβρη, που έδωσε την πλήρη εξουσία στα Σοβιέτ. Ο δεύτερος τη τάξει μετά τον Λένιν άνδρας στη Σοβιετική Ένωση οργάνωσε εκ του μηδενός και διεύθυνε τον Κόκκινο Στρατό των 5,5 εκατομμυρίων εργατών και αγροτών που έσωσε την νεογέννητη επανάσταση από το στρατό των Λευκών και των ιμπεριαλιστών συμμάχων τους στον εμφύλιο (1917-1920). Αντιλήφθηκε ο εμφύλιος πόλεμος ήταν ένας ταξικός πόλεμος και ως τέτοιος έδινε την δυνατότητα στους επαναστάτες να απογυμνώσουν τον αστικό στρατό από τους εργάτες και αγρότες στρατιώτες του μέσω της επίκλησης των στοιχειωδών ταξικών συμφερόντων τους. Τα παραπάνω συμπεράσματα θα τον καταστήσουν τον πρώτο θεωρητικό του εμφύλιου πολέμου και θα φανούν προφητικά και στον Ισπανικό εμφύλιο (1936-1939). Από το τέλος του εμφυλίου αρχίζει η πιο σημαντική και πιο δύσκολη περίοδος στην ζωή του Τρότσκι.
Η σοσιαλιστική επανάσταση στην Ρωσία μπορεί να ήταν η πρώτη δικαίωση των ιστορικών πόθων του εργατικού κινήματος, όμως ένα καρκίνωμα αναπτυσσόταν ήδη στο πρώτο εργατικό κράτος. Ο σταλινισμός ήταν μια εξέλιξη που έπιασε στον ύπνο την πλειοψηφία των ηγετών του Μπολσεβίκικου κόμματος καθώς δεν ήταν προετοιμασμένοι θεωρητικά και πολιτικά για ένα τέτοιο φαινόμενο. Το ιστορικό επίτευγμα του Τρότσκι ήταν ότι σχεδόν εν τη γενέσει του ερμήνευσε το σύνθετο φαινόμενο της γραφειοκρατικοποίησης και ηγήθηκε διαμέσου της Αριστερής Αντιπολίτευσης του αγώνα εναντίον της. Η ήττα της Αριστερής Αντιπολίτευσης και η επικράτηση του σταλινισμού σήμανε και την εξορία του Τρότσκι από τη χώρα των Σοβιέτ. Κυνηγημένος από τους σταλινικούς πράκτορες και ανεπιθύμητος από τις αστικές κυβερνήσεις, περιπλανήθηκε σε αρκετές χώρες, εξορίστηκε σε απομονωμένα νησιά και του επιβλήθηκαν πολλάκις περιορισμοί μετακίνησης και έκφρασης. Παρ’ όλες τις δυσκολίες η συμβολή του στην υπόθεση των εργαζομένων στάθηκε εξαιρετική πρώτον με τις έξοχες αναλύσεις του για το φασιστικό φαινόμενο και δεύτερον με την ίδρυση της 4ηςδιεθνούς το 1938.
Κατάφερε να διακρίνει την ιδιαιτερότητα του φασισμού και να τον διαχωρίσει από ένα οποιοδήποτε βοναπαρτιστικό καθεστώς, κατάφερε να αντιληφθεί τον φασισμό ως προϊόν της βαθιάς σήψης των ιμπεριαλιστικών κέντρων. Κατέβαλε μια τεράστια προσπάθεια να διορθώσει την πολιτική του ΚΚ Γερμανίας, ώστε να αποφευχθεί η κοσμοϊστορική καταστροφή της ανόδου του φασισμού στην εξουσία. Η παράδοση αμαχητί του ΚΚ Γερμανίας αποτέλεσε ένα ορόσημο στην πολιτική σκέψη και πράξη του Τρότσκι.
Η 3η Διεθνής, 15 μόλις χρόνια από την ίδρυση της, παρέδωσε το γερμανικό προλεταριάτο στους Φασίστες. Δεν έπαιρνε πια διόρθωση, όπως προσπαθούσε τόσα χρόνια ο Τρότσκι μέσα από την Αριστερή Αντιπολίτευση. Χρειαζόταν μια νέα Διεθνής. Η 4η Διεθνής. Το τιτάνιο αυτό έργο συνέχισης των επαναστατικών παραδόσεων και της μαρξιστικής πολίτικης στο μεσονύκτιο του αιώνα ήταν και το «μεγαλύτερο έργο στη ζωή μου» όπως το χαρακτήρισε και ο ίδιος. Δολοφονημένος από σταλινικούς πράκτορες στο Καγιοάκαν του Μεξικού τον Αύγουστο του 1940 υψώθηκε για τους επαναστάτες μαρξιστές σε ένα πρότυπο ακλόνητης πίστης στην επαναστατική δυναμική των εργαζομένων, αδογμάτιστης σκέψης, εξέγερσης στην πανταχού παρούσα αδικία. Για μας η παράδοση του Τρότσκι αποτελεί σημείο αναφοράς «κι ας μας λιθοβολούν κι ας μας φωνάζουν αεροβάτες».
Στον Λ. Τρότσκι ανήκει η τιμή ότι βρέθηκε με τις θεωρητικές του αναλύσεις του αλλά και την πολιτική του δράση συγχρονισμένος με την κίνηση της Ιστορίας και τις ανάγκες της επαναστατικής τάξης του προλεταριάτου. Ανδρωμένος μέσα στη Ρώσικη Σοσιαλδημοκρατία και τις οξείες διαμάχες στο εσωτερικό της, αναδείχθηκε πρόεδρος του Σοβιέτ στην Αγία Πετρούπολη στην επανάσταση του 1905. Με βάση αυτή την εμπειρία συνέλαβε τη δυναμική των Σοβιέτ ως όργανα αυτοοργάνωσης της εργατικής εξουσίας και προέβλεψε την εξάπλωση τους στο σύνολο της Ρωσίας στο επόμενο επαναστατικό κύμα. Διατύπωσε επίσης για πρώτη φορά τη θεωρία της Διαρκούς Επανάστασης, εκτιμώντας ότι οποιαδήποτε προοδευτική ιστορική εξέλιξη στη Ρωσία μπορούσε να προέλθει και να πραγματωθεί μόνο διαμέσου της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Το 1917 ως ηγέτης της στρατιωτικής επιτροπής του Σοβιέτ της Αγίας Πετρούπολης οργάνωσε την εξέγερση του Οκτώβρη, που έδωσε την πλήρη εξουσία στα Σοβιέτ. Ο δεύτερος τη τάξει μετά τον Λένιν άνδρας στη Σοβιετική Ένωση οργάνωσε εκ του μηδενός και διεύθυνε τον Κόκκινο Στρατό των 5,5 εκατομμυρίων εργατών και αγροτών που έσωσε την νεογέννητη επανάσταση από το στρατό των Λευκών και των ιμπεριαλιστών συμμάχων τους στον εμφύλιο (1917-1920). Αντιλήφθηκε ο εμφύλιος πόλεμος ήταν ένας ταξικός πόλεμος και ως τέτοιος έδινε την δυνατότητα στους επαναστάτες να απογυμνώσουν τον αστικό στρατό από τους εργάτες και αγρότες στρατιώτες του μέσω της επίκλησης των στοιχειωδών ταξικών συμφερόντων τους. Τα παραπάνω συμπεράσματα θα τον καταστήσουν τον πρώτο θεωρητικό του εμφύλιου πολέμου και θα φανούν προφητικά και στον Ισπανικό εμφύλιο (1936-1939). Από το τέλος του εμφυλίου αρχίζει η πιο σημαντική και πιο δύσκολη περίοδος στην ζωή του Τρότσκι.
Η σοσιαλιστική επανάσταση στην Ρωσία μπορεί να ήταν η πρώτη δικαίωση των ιστορικών πόθων του εργατικού κινήματος, όμως ένα καρκίνωμα αναπτυσσόταν ήδη στο πρώτο εργατικό κράτος. Ο σταλινισμός ήταν μια εξέλιξη που έπιασε στον ύπνο την πλειοψηφία των ηγετών του Μπολσεβίκικου κόμματος καθώς δεν ήταν προετοιμασμένοι θεωρητικά και πολιτικά για ένα τέτοιο φαινόμενο. Το ιστορικό επίτευγμα του Τρότσκι ήταν ότι σχεδόν εν τη γενέσει του ερμήνευσε το σύνθετο φαινόμενο της γραφειοκρατικοποίησης και ηγήθηκε διαμέσου της Αριστερής Αντιπολίτευσης του αγώνα εναντίον της. Η ήττα της Αριστερής Αντιπολίτευσης και η επικράτηση του σταλινισμού σήμανε και την εξορία του Τρότσκι από τη χώρα των Σοβιέτ. Κυνηγημένος από τους σταλινικούς πράκτορες και ανεπιθύμητος από τις αστικές κυβερνήσεις, περιπλανήθηκε σε αρκετές χώρες, εξορίστηκε σε απομονωμένα νησιά και του επιβλήθηκαν πολλάκις περιορισμοί μετακίνησης και έκφρασης. Παρ’ όλες τις δυσκολίες η συμβολή του στην υπόθεση των εργαζομένων στάθηκε εξαιρετική πρώτον με τις έξοχες αναλύσεις του για το φασιστικό φαινόμενο και δεύτερον με την ίδρυση της 4ηςδιεθνούς το 1938.
Κατάφερε να διακρίνει την ιδιαιτερότητα του φασισμού και να τον διαχωρίσει από ένα οποιοδήποτε βοναπαρτιστικό καθεστώς, κατάφερε να αντιληφθεί τον φασισμό ως προϊόν της βαθιάς σήψης των ιμπεριαλιστικών κέντρων. Κατέβαλε μια τεράστια προσπάθεια να διορθώσει την πολιτική του ΚΚ Γερμανίας, ώστε να αποφευχθεί η κοσμοϊστορική καταστροφή της ανόδου του φασισμού στην εξουσία. Η παράδοση αμαχητί του ΚΚ Γερμανίας αποτέλεσε ένα ορόσημο στην πολιτική σκέψη και πράξη του Τρότσκι.
Η 3η Διεθνής, 15 μόλις χρόνια από την ίδρυση της, παρέδωσε το γερμανικό προλεταριάτο στους Φασίστες. Δεν έπαιρνε πια διόρθωση, όπως προσπαθούσε τόσα χρόνια ο Τρότσκι μέσα από την Αριστερή Αντιπολίτευση. Χρειαζόταν μια νέα Διεθνής. Η 4η Διεθνής. Το τιτάνιο αυτό έργο συνέχισης των επαναστατικών παραδόσεων και της μαρξιστικής πολίτικης στο μεσονύκτιο του αιώνα ήταν και το «μεγαλύτερο έργο στη ζωή μου» όπως το χαρακτήρισε και ο ίδιος. Δολοφονημένος από σταλινικούς πράκτορες στο Καγιοάκαν του Μεξικού τον Αύγουστο του 1940 υψώθηκε για τους επαναστάτες μαρξιστές σε ένα πρότυπο ακλόνητης πίστης στην επαναστατική δυναμική των εργαζομένων, αδογμάτιστης σκέψης, εξέγερσης στην πανταχού παρούσα αδικία. Για μας η παράδοση του Τρότσκι αποτελεί σημείο αναφοράς «κι ας μας λιθοβολούν κι ας μας φωνάζουν αεροβάτες».
Αναδημοσίευση άρθρου του Κωνσταντίνου Σηφάκη από την Εργατική Πάλη Αυγούστου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου